مدتي است که به دليل حرفه نخستم يعني معلمي، بشدت درگير برنامه‌هاي آموزشي بسته‌بندي و حرفه‌هاي جانبي آن هستم. از جمله برنامه‌هاي آموزشي من سمينارهاي تخصصي است که در شهرستانهاي مختلف دارم. اغلب اين سمينارها يک روزه و دوروزه هستند. اين سمينارهاي خارج از تهران فرصت خوبي است که ارتباط مناطق مختلف ايران با موضوع بسته‌بندي و مشکلات واحدهاي مربوطه را بررسي و ارزيابي کنم.
همچنين اين سفرهاي آمورشي فرصت خوبي است که با دست‌اندرکاران توليد، بازرگاني و تبليغات آن هم از منظر بسته‌بندي آشنا شده، عملکرد و نظراتشان را بررسي کنم و به درد دلهايشان گوش دهم. هنوز فرصت نشده به همه استانها سفر کنم. اما چند استاني را که در شمال و جنوب و مرکز و شرق و غرب مورد مطالعه قرار دادم مرا به نتايج مشترکي رساند. مهمترين وجه مشترک همه استانهايي که من براي تدريس دانش بسته‌بندي به آنها سفر کردم به قرار زير است:
– تاثير بيش از حد نظرات و سلا‌يق مسئولا‌ن دولتي و حکومتي اعم از استاندار، نمايندگان مجلس، مديران کل و روساي سازمانهاي استان
– اطلاعات دقيق سرمايه‌گذاران و عشق، احساس مسئوليت و احاطه ايشان نسبت به کار خود
– وجود شناخت لازم (نه کافي) و ابندايي از بسته‌بندي در کنار دانش پراکنده و غير استاندارد در اين زمينه
– سطح پايين دانش فني و عملياتي دست‌اندرکاران طراحي و تبليغات و چاپ، بخصوص در عرصه علوم گرافيک ديجيتال
شايد بتوان گفت اين شرايطي است که در مرکز وجود دارد اما به دليل آن که با تهران مانند کل کشو برورد شده و تصميمات در سطوح بسيار عالي گرفته مي‌شود همچنين تمرکز اختيارات و تخصصها در آن، کمتر به چشم مي‌آيد.
رفتار غيرمسئولا‌نه بعضي مسئولا‌ن
بسيار جاي تعجب است ک در استاني، يک واحد صنعتي فوق مدرن با سرمايه بخش خصوصي راه مي‌افتد، صدها نفر مشغول به کار مي‌شوند. آمار توليد و صادرات استان بالا مي‌رود. مسئولا‌ن دولتي(ادارات تخصصي مربوطه) در سطح کشوري آن واحد صنعتي را مورد تاييد و تقدير قرار مي‌دهند اما در مقابل، برخي از مسئولا‌ن استاني بدون توجه به همه اين ارزشها و بدون ارائه هيچ دليل قانوني پيوسته با طرح ادعاهايي آن واحد صنعتي را مورد بازرسي و تهديد قرار داده و متهم به انواع جرايم نامربوط و غيرقابل اثبات مي‌کنند. جالب اينجاست که بسياري از اين مسائل در محدوده استان انجام مي‌شود. گويي برخي از مسئولا‌ن استاني اصرار دارند ثابت کنند فارغ از آن چه در مرکز مي‌گذرد در محدوده استان خود قدرت بلا‌منازع هستند. نه انگار که بخشي از ايران بوده و بايد در مسير برنامه‌ها و چشم‌انداز ملي توسعه کشور باشند. متاسفانه بسياري از اين گونه مسئولا‌ن هنگام موضعگيري در برابر طرف مقابل از منافع ملي و حتي امنيتي دم مي‌زنند و کار را پيچيده مي‌کنند
مردمان اهل عمل و آبادگر
واقعا از حرف تا عمل راه بسياري است. عده فقط حرف مي‌زنند، برنامه مي‌ريزند و براي ديگران تعيين تکليف مي‌کنند. امضاها و بيت‌المال هم در دستشان است. در مقابل عده‌اي از مردم همين ب و خاک، تمام افکار و روياهايشان ساختن و آباد کردن است. وسته در حال محاسبه راه‌اندازي خط توليد يا کارخانه‌اي جديد هستند. چه اهميتي دارد که ايشان ثروتمند و مرفه باشند و يا اتومبيلشان آخرين مدل باشد. زياد به خارج از کشور سفر کنند و خانه مجللي داشته باشند. مهم اين است که سرمايه خود را در اين آب و خاک به کار گرفته‌اند، اشتغال ايجاد کرده‌اند و پذيرفته‌اند که همه اثرات م و آينده‌ساز فعاليتيشان به نام جمهوري اسلا‌ي‌اير براي اين نظام و مردم باشد. ايشان در تمام مشکلات دخلي مانند فساد اداري و اقتصادي و سوء مديريتها و شکلا‌ت خارجي مانند تحريمها، کارشکني‌ها و اهانتها، دوشادوش مسئولا‌ن عاليرتبه نظام ايستاده‌اند و باعث روسفيدي ايشان در جهان شده‌اند. بسياري از اين کارآفرينان اصولا علا‌قه‌اي به جهت‌گيري‌هاي جناحي ندارند اما همواره نگران تفکر و ديدگاه‌هاي جناحي هستند که بر سر کار مي‌آيد. متاسفانه بسياري از اين گونه کارآفرينان تحت تاثير انبساط اختيارات و دخالتهاي برخي مسئولا‌ن منطقه‌اي، حالت انقباضي به خود گرفته‌اند و اين براي چشم‌انداز توسعه کشور بسيار خطرناک است.
فرهنگ‌سازي بسته‌بندي
از نکات اميدوارکننده در ملاقات با صنايع استانهاي مختلف ايران توجه ايشان به بسته‌بندي و درک اهميت آن است. اين شرط زم است ا شرط کافي نيست. اطلاعات صناع کشور در باره بسته‌بندي، استاندارد نيست. باورهاي غلط ديدگاه‌هاي غيرتخصصي زيادي وجود دارد که با کار آموزشي قابل اصلاح است. ممکن است استاندارد نبودن دانش و اطلاعات بسته‌بندي در حال حاضر چندان مهم و تاثيرگذار به نظر نيايد اما با توسعه بيشتر صنايع اگراين ديدگاه‌ها اصلاح نشود و استراتژي‌هاي بسته‌بندي در واحدهاي توليدي و صنعتي بر همين روال پيش برودزاويه ديدگاه غلط با ديدگاه صحيح بيشتر شده و مسير پيموده شده ديگر قابل اصلاح نخواهد بود.
گرافيک غير از هنر، علم هم دارد
از مشکلات مشهود در بررسي بسته‌بندي کالاهاي نبود دانش لازم در زمينه مديريت رنگ، مديريت خروجي‌هاي ديجيتال، شناخت روشهاي چاپ و بسياري از علوم گرافيک است که عمق طراحي بسته‌بندي را محکم مي‌کند. اين موضوع ربطي به سليقه و اعمال نظر سفارش‌دهنده ندارد. علي‌رغم آن چه طراحان بومي مي‌گويند، اتکاي بسياري از توليدکنندگان غير تهراني به طراحان تهراني ارتباط مستقيم با ضعف دانش فني و عملياتي طراحان بومي دارد. اين معضل به طور کامل به وسيله آموزش قابل اصلاح است. فقط لازم است بخواهيم که بدانيم.
