همان طور که میدانیم ظرفیت نصب شده ماشینآلات تولید ورق کارتن در کشور معادل 2.000.000 تن در سال می باشد اما متاسفانه در هیچ سالی بیشتر از 30 درصد ظرفیت نصب شده تولید نداشتهایم.
خبر بد دیگر این که همچنان ماشینآلات ورقسازی در حال تولید و واردات و نصب و راهاندازی برای واحد های جدید میباشند.
این آمار نشان میدهد که متولیان این صنعت (وزارت صنعت معدن و تجارت) تفکر و تمرکز کمتری بر روی این صنعت دارند و از طرفی سرمایهگذاران جدید این صنعت، با چشمان بسته در حال سرمایهگذاری بر روی آن هستند.
انجمن مدیران صنایع ورق و کارتن که یکی از قویترین تشکلها در این صنعت میباشد سعی و تلاش مکرر و متناوبی داشته تا با اطلاعرسانی به سرمایهگذاران و مسئولین بتواند روند فعلی سرمایهگذاری اشتباه را متوقف و یا کند نماید.
در حال حاضر مشکل اصلی، کمیت تولید ورق کارتن و کارتن نیست بلکه کیفیت آن بیشتر زیر سوال میباشد.
در حال حاضر ماشینآلات فرسوده (تبدیلی) و عدم جایگزینی آنها با ماشینآلات جدید مجهز به تکنولوژی روز دنیا مشکل اصلی صنعت ورق و کارتن کشور میباشد.
صاحبان این صنایع گرانی ماشینآلات و عدم حمایت دولت از این صنعت را دلیل اصلی رکود و عدم ارتقائ ماشینآلات این صنعت میدانند.
گفتني است بعضی از ماشینآلات تبدیلی کارتنسازی قیمتی تا حدود چند میلیون دلار دارند که با وضعیت فعلی هر سرمایهگذار را به تفکر مجدد وا میدارد.
جالب است بدانیم هنوز هم بعضی از صادرکنندگان از کارتنهای آماده وارداتی (واردات قبل از صادرات) استفاده مینمایند. دلیل آن را هم بیکیفیتی ساخت و بدی چاپ روی کارتنها میدانند اگر بخواهیم منصفانه به این موضوع نگاه کنیم باید تا حدودی حق را به این صادرکنندگان بدهیم.
در حال حاضر خبری از کاغذهای کرافتي كه 80 درصد خمیر کاغذ داشته باشند وجود ندارد و به علت تحریمها و گرانی کاغذهای کانادایی و برزیلی و اروپایی مجبور هستیم از چین و کره و تایلند و اندونزی کاغذ وارد كنیم. این کاغذها قادر به رقابت با مشابه غربی خود نیستند و در نتیجه بر روی کیفیت تولید کارتن تاثیر میگذارد.
از طرفی سود پایین این صنعت نسبت به سود بانکی در سالهای اخیر باعث شده است سرمایهگذاران در بخش کیفیت بستهبندی کارتن سرمایهگذاری نكنند.
تولید انواع ورق کارتن در سال 1392 حدود 550.000 تن بوده است که نسبت به سال 1391 حدود 40.000 تن افزایش را نشان میدهد.
البته همیشه در خصوص آمار تولید ورق کارتن حرف و حدیثهای زیادی بوده و برخی تولید ورق را بالاتر و برخی پایینتر از این ارقام میدانند.
این عدم هماهنگی به علت آن است که در جامعه آماری وزارت صنعت معدن و تجارت فقط تعداد محدودی از کارخانجات وجود دارند و بقیه آنها به وزارت صنعت معدن و تجارت آمار نمیدهند.
به نظر میرسد سال 1392 برای صنعت ورق و کارتن کشور سال خوبی بوده است چون 40.000 تن بیشتر از سال 1391 تولید داشتهاند و مطمنا سال 1393 با توجه به رکود حاکم بر بخش صنعت کشور تولید کمتری نسبت به سال 1392 داشتيم و سال نه چندان خوبی برای این صنعت خواهد بود.
با توجه به این که سال 1393 سالی پر از مواد اولیه و ارزان (به علت واردات بیش از حد کاغذ در سال 1392 نسبت به سال 1391 و ادامه روند واردات در سال 1393) برای این صنعت بوده است متاسفانه به علت رکود حاکم بر این صنعت، واحدهای ورق و کارتن نتوانستند از این مزیت نسبی سود مطلوبی را ببرند.
در سال جاری قیمت بعضی از کاغذهای وارداتی موجود در بازار پایینتر از قیمت جهانی آنها (تحویل بنادر ایران)
بوده و موقعیت خوبی برای خرید ریالی کارخانجات از بازار به جای واردات آنها بوده است
از طرفی به علت رکود در این صنعت مصرف کاغذ پایین آمده و بعضی از واحدهای کاغذساز داخلی (با توجه به واردات مقدار قابل توجهی کاغذ و رکود حاصل بر صنعت کارتن) قیمت کاغذ خود را کاهش دادهاند.
در سالهاي گذشته تعاونی انجمن مدیران کارتن و ورق نقش کمرنگی در واردات کاغذ و تامین مواد اولیه برای اعضای خود داشته است ولی در سال جاری تعاونی انجمن مدیران کارتن و ورق تصمیم گرفته است نقش پرنگتری در تامین مواد اولیه اعضای خود ایفا نماید. برای همین منظور اقدام به استخدام مدیرعاملی حرفهای به همراه تیمی کارآزموده جهت فعال كردن هر چه بیشتر تعاونی نمودهاند
اعضای این تعاونی معتقد هستند با قدرت بخشیدن به این تعاونی قدرت چانهزنی آنها در خرید کاغذهای تولید داخل و وارداتی بالا رفته و کنترل بهتری بر روی بازار کاغذ خواهند داشت.
در حال حاضر این تعاونی دارای چهل عضو میباشد که از نظر ظرفیتی 80 درصد ظرفیت ورق کارتن کشور را پوشش میدهند.
با توجه به واردات سالیانه حدود 1.200.000 تن انواع کاغذ و مقوا به کشور 20 درصد این مقدار یعنی حدود 240.000 تن آن در صنعت ورق و کارتن مصرف میشود. از طرفی ممکن است سیاست قدرتمند شدن تعاوني در تضاد منافع برخی واحدها و یا واردکنندگان باشد و بالطبع تلاشهای جهت عکس آن انجام گیرد.
با توجه به جمعبندیهای بالا سال 1393 سال خوبی برای واحد های ورق و کارتنساز نبوده است.