محسن واضحي * گروه سوليكو(كاله):
…خود واردکنندگان هم کمتر به سراغ محصولات با کیفیت می روند و این موضوع موجب شده امروز در این بخش از بازار شاهد تولیدات کیفی نباشیم…
…در کل می‌توانیم بگوییم که امروز از کیفیت مجموع کاغذ و مقواهایی که در بازار وجود دارند، راضی نیستیم.
گروه سولیکو:
نبود تنوع موجب افت کیفیت شده است
صنایع غذایی را می‌توان در زمره مصرف‌كنندگان نهايي کاغذ و مقوای بسته‌بندی دانست، گروهی که از پرمخاطب‌ترین و پرمصرف‌کننده‌ترین صنایع بسته‌بندی هستند و سالانه حجم گسترده‌ای از فعالیت‌های این حوزه به بخش مواد غذایی اختصاص دارد. یکی از این مصرف‌کننده‌گان، گروه سولیکو (کاله) است، محسن واضحي مدير دپارتمان چاپ و بسته‌بندي این گروه تولیدی درباره کیفیت کاغذ و مقوایی که در ایران استفاده می‌شوند، می‌گوید: «در دنیا تنوع زیادی در تولیدات محصولات سلولزی وجود دارد، این اتفاق در ایران نیز اگر چه به همان تنوع و گستردگی است اما از نظر عرضه مواد خام چنین تنوعی وجود ندارد و در بازار محصولات سلولزی برای تولید، این طیف گسترده وجود ندارد زیرا هم واردکنندگان و هم مصرف‌کنندگان این نوع بسته‌بندی‌ها عموما مشکلات عدیده‌ای دارند. به عنوان مثال مهمترین داستان عدم انتقال آسان پول به تولیدکنندگان اصلی این مواد در دنیا است و موجب شده ما محدودیت‌هایی در تامین مواد اولیه داشته باشیم. به عبارت دیگر واردکنندگان، به سادگی و سهولت نمی‌توانند از هر تولیدکننده‌ای کالای خود را خریداری کنند و از سوی دیگر در دنیا هیچ تولیدکننده‌ای نیست که بتواند همه محصولات را تولید کند، بلکه تنها بخش‌هایی از نیاز بازار را پوشش می‌دهد.»
او به ورود بخش عمده کاغذ و مقوای مصرفی از کشور چین هم اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «نمی‌توان انتظار داشت که کشور چین هر چیزی را ما در حوزه‌های مختلف سلولزی نیاز داریم بتواند برای ما تامین کند و مساله این جا است که ما مجبوریم بخش عمده از نیازهای خود را از این کشور تهیه کنیم. در این میان نتیجه این مشکلات چنین شده است که به سراغ کیفیت‌های معمولی این بازار برویم، کالاهایی که عمدتا محصولاتی کم کیفیت هستند.
تا هشت سال پیش محصولاتی با کیفیت‌های خیلی خوب از تولیدکنندگان خیلی خوب امریکایی، برزیلی، روسیه‌ای و کانادایی در بازار ایران وجود داشت. اما امروز دیگر این کاغذ و مقواها در بازار ما وجود ندارد، امروز عمدتا به دلیل این که منابع ارزی ما بیشتر در چین و کره متمرکز شده است و از آن جا می‌توانیم کالا بیاوریم، مجبوریم که کالاهای آنها را بیاوریم.»
واضحی البته همه مشکل را مختص به این موضوع نمی‌داند و معتقد است واردکنندگان نیز در این میان نقشی ویژه دارند و می‌افزاید: «همه اشکال در این جا نیست و خود واردکنندگان هم کمتر به سراغ محصولات با کیفیت می‌روند و این موضوع موجب شده امروز در این بخش از بازار شاهد تولیدات کیفی نباشیم و در مقابل با مشکلاتی از این دست رو به رو باشیم. اکنون کیفیت مقواهای پشت طوسی، پشت سفید یا اس‌پی‌وی، در گروه خودشان جزء رده‌های کم کیفیت هستند. البته اگر به تاجران از کیفیت پایین مواد بازار بگویید، ادعا می‌کنند که قيمت برای بازار اهمیت بيشتري دارد و از سوی دیگر مشکلات تامین ارز نیز مساله‌ای دیگر است، در کل می توانیم بگوییم که امروز از کیفیت مجموع کاغذ و مقواهایی که در بازار وجود دارند، راضی نیستیم.»
او به راه‌کارهایی که شرکت کاله برای تامین مواد اولیه مورد نیاز خود در حوزه بسته‌بندی پیش‌بینی کرده هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «ما تاکنون از بازار داخل، کاغذ و مقوای خود را تامین می‌کردیم اما بتازگی گام‌هایی برای واردات برداشته‌ایم، در این زمینه به سراغ تولیدکنندگان و کارخانه‌های با کیفیت مناسب رفته‌ایم. البته اگر در آینده ارز تک نرخی شود و تفاوت امتیاز ارز مبادله‌ای و آزاد ما را مجبور نکند به سراغ محصول کم کیفیت برویم به واردات کالاهای باکیفیت مبادرت کنیم. البته اختلاف کیفیت مقوای ما با آن چه در بازار ایران است، فاحش نیست مثلا ما مقواهای مخصوص محصولات سردخانه‌ای در بازار ایران نداریم و معمولا از یک مقوا برای جعبه‌های دارویی، محصولات داخل یخچال و محصول انجمادی استفاده می‌شود.
این در حالی است که ما می‌خواهیم انواع مقواهای بسته‌بندی را تفکیک کنیم و به سراغ محصولاتی برویم که به تناسب مواد و شرایط نگهداری متفاوت باشند.»
قاسم فدايي * صنايع كاغذ پارس:
این برند، کلین‌تاچ نامگذاری شده، یعنی مواد در تماس مستقیم با آن ایمن هستند و تولیدکنندگان می‌توانند به راحتی مواد غذایی را در آن قرار دهند بدون این که آسیبی به مواد آن وارد شود. این محصول، مقوایی یک لا است و برای تولید آن از صد در صد خمیر ویرجين (بكر) استفاده شده است تا استفاده از آن برای صنایع غذایی که تماس مستقیم با مواد غذایی دارند، راحت و آسان باشد.
صنایع کاغذ پارس:
«کلین‌تاچ» برندی جدید در مقواسازی است
یکی از کارخانه‌هایی که در حوزه کاغذ و مقوای بسته‌بندی فعالتر شده، گروه صنایع کاغذ پارس است، گروهی با پیشینه‌ای قدیمی و کهن که سال‌های سال است در تولید محصولات سلولزی فعالیت می‌کند. پس از این که مهرماه سال گذشته شرکت کاغذ پارس به بخش خصوصی فروخته شد گروهی جوان که پیش از این در صنعت و بازار کاغذ کشور دستی و نقشی نداشتند امور این شرکت را در دست گرفتند. با این حال این مجموعه بتازگی مقوایی طراحی و تولید کرده است که در صنعت بسته‌بندی کاربرد ویژه‌ای دارد، این محصول با برند «کلین‌تاچ» چند ماهی است که به تولید رسیده است. قاسم فدایی مدیر بازرگانی گروه صنایع کاغذ پارس در این زمینه توضیح می‌دهد: «این برند، “کلین‌تاچ” نامگذاری شده است، یعنی مواد در تماس مستقیم با آن ایمن هستند و تولیدکنندگان می‌توانند به راحتی مواد غذایی را در آن قرار دهند بدون این که آسیبی به مواد آن وارد شود. این محصول، مقوایی یک لا است و برای تولید آن از صد در صد خمیر ویریجن (بکر) استفاده شده است تا کاربرد آن برای صنایع غذایی که تماس مستقیم با موادغذایی دارند، راحت و آسان باشد. فاز مطالعاتی و تحقیق و توسعه این برند از اسفند ماه سال گذشته آغاز شد و اکنون چهار ماه می‌شود که به تولید صنعتی رسیده است.»
او درباره ویژگی‌های مقوای کلین‌تاچ می گوید: «این مقوا با توجه به شرایط فعلی، استاندارد و خواص مد نظر ما را دارد. این مقوا چون صد درصد از خمیر ویرجین تهیه شده، مطابق با استانداردهای کیفی دنیا است و گواهی نامه FDA آمریکا را نیز دریافت کرده است. از جمله کاربردهای این مقوا آن است که که نیازی به صفحه پوشش داده شده ندارد و کیفیت این مقوا جوابگوی کار است.»
فدایی با اشاره به ظرفیت تولید این مقوا نیز ادامه می‌دهد: «ظرفیت تولید ما سالانه 105 هزار تن است که البته در طول سال به تناسب سفارش و نیاز بازار امکان افزایش یا کاهش آن وجود دارد. در این مدت استفاده از این مقوا برای یک سری کاربردها جای خود را پیدا کرده است. این مقوا بخشی از نیاز برخی مصرف‌کنندگان کاغذهای خارجی که پیش از این کالای مورد نیاز خود را از هند و کره وارد می‌کردند، رفع کرده است. البته این برند هنوز در بازار ایران جدید است و گسترده شدن آن نیازمند گذشت زمان است و هنوز فرصت دارد که جایگاه واقعی خود را پیدا کند. اکنون هم بخشی از نیاز بازار داخل مقوای بهداشتی است که در کشور تولید می‌شود.»
او همچنین درباره ضرورت تولید این مقوا در کشور عنوان می‌کند: «با توجه به نیاز صنعت بسته‌بندی و رشد مصرف در این صنعت، جایگاه کاغذی که الزامات بهداشتی را رعایت کرده باشد و تولید داخل باشد همیشه مشخص بود و جای خالی آن احساس می‌شد. کاغذ پارس با توجه به ظرفت و پتاسنیل، همچنین تحقیقات میدانی، ضرورت و خلاء تولید این کاغذ را در بازار حس کرد و همین موضوع ما را مجاب کرد به تولید این کاغذ مبادرت کنیم. در این میان، دریافت گواهی‌نامه و استاندارد از وزارت بهداشت و سازمان‌های خارجی نیز زمان زیادی از ما گرفت اما خوشبختانه کاغذ پارس تنها کارخانه خمیرسازی در کشور است که این کاغذ را تولید می‌کند. کارخانه ما تنها کارخانه خمیرسازی در داخل کشور است که از باگاس نیشکر، خمیر تهیه می‌کند.»
خشايار پورمحسن * MM و Heinzel:
…متاسفانه عدم آگاهی نسبت به کیفیت و کوالیتی‌های مختلف در میان مصرف‌کنندگان اغلب شاهد این موضوع هستیم که آنها یک نوع کیفیت را برای تمام کاربردها استفاده می‌کنند، موضوعی که شاید در ایران خیلی رایج باشد و در دنیا چنین شیوه‌ای امروز چندان مقبول نیست.
«مایر ملنهوف» و
«ویلفرید هایزنل تهران»:
کاغذهای بی‌کیفیت در بازار ایران زیاد است
هر ساله کاغذ و مقواهای جدیدی از کشورهای مختلف به بازار کاغذ ایران وارد می شود، اجناسی که برخی از آنها کیفیت بسیار خوبی دارند و تعدادی نیز پایین‌ترین کیفیت را دارند. دراین میان اگرچه در سال های اخیر حجم گسترده‌ای از کاغذ و مقواهای چینی و هندی روانه بازار ما شده است اما هنوز هم شرکت‌هایی هستند که کالاهایی خوب و باکیفیت به کشور وارد می‌کنند.
خشایار پورمحسن مدیرعامل شرکت «مایرملنهوف» و «ویلفرید هایزنل تهران» است که علاوه بر واردات کالا، در حوزه تولید کاغذ و مقوا هم فعالیت دارد. او که شش سالی می‌شود در این حوزه فعالیت می‌کند، می‌گوید: «شرکت هاینزل، تولیدکننده خمیر و کاغذ سوپرکلندر است و مایرملنهوف اتریش نیز تولیدکننده مقوای پشت طوسی و پشت سفید است، شرکتی که سالانه یک میلیون تن مقوا تولید می‌کند که عمدتا در اروپا و بخشی از آن به کشورهای خارج اروپا صادر می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «با توجه به این که امروز مسائل مالی مهمتر از کیفیت کالایی است که استفاده می‌شود و پیش از هر چیزی این قیمت است که حرف اول را می‌زند، از سوی دیگر با توجه به مسائل اقتصادی و تحریم‌ها نسبت به گذشته داستان متفاوت شده همه تلاش می‌کنند از کشورهایی جنس بیاورند که صرفه اقتصادی داشته باشد و در کل بتوانند از منابع مالی استفاده بهتری کنند، به همین دلیل از ارز مبادلاتی استفاده می‌کنند. واردات کالا از کشورهای اروپایی هزینه بالاتری دارد و اغلب خود مصرف‌کنندگان که به دنبال کالاهای با کیفیت هستند مستقیماً به سمت واردات این اجناس می‌روند تا بتوانند کالایی باکیفیت تولید کنند.»
پورمحسن با بیان این که امروز کار ما به عنوان یک شرکت اروپایی سخت شده است، می‌افزاید: «سهم بازار از کالاهای ما کمتر شده است اما دفتر به کار و فعالیت خود خود ادامه می دهد و توانسته مشتریان واقعی‌اش را بشناسد و بازار نسبتا خوبی داشته باشد.عمده هدف ما نیز این بوده که بتوانیم مصرف‌کننده نهایی خود را در صنایع شناسایی کنیم بخش‌هایی مانند مواد شوینده، موادغذایی و دارویی که در این میان مقوای پشت طوسی در بخش مواد شوینده، مقوای پشت سفید در صنایع غذایی و دارویی بیشترین خریدار را دارند. در این میان مصرف‌کنندگان نیز یا مستقیم خریدها را انجام می‌دهند یا از طریق دفتر ما معاملات انجام می‌شود و توانسته‌ایم در طول سال‌های مختلف به عنوان یکی از تامین‌کنندگان مقوا در بازار ایران حضور داشته باشیم.»
او با تشریح مقواهای این شرکت، عنوان می کند: «مقواهای ما به سه دسته پشت‌طوسی، پشت‌کرم و پشت‌سفید تقسیم می‌شوند و کیفیت هر یک از آنها خوب است. اما نگاهی به بازار کاغذ ایران نشان می‌دهد که امروز قیمت و شرایط تولیدکنندگان نقش مهمی در انتخاب کالا دارد. اکنون انواع مختلف کاغذ و مقوا در بازار کور وجود دارد و راه نسبت به گذشته برای طیف وسیعی از تولیدکنندگان کاغذ و مقوا باز شده است و انواع مختلفی از مقواها توانسته‌اند به بازار ایران راه پیدا کنند.»
پورمحسن در بخش دیگر سخنان خود به کیفیت‌های مختلف مقواهای موجود در بازار هم اشاره‌ای می‌کند و یادآور می‌شود: «شرکت ما حدود 54 نوع مقوا در کیفیت‌های مختلف کار تولید می‌کند و می‌توان گفت برای هر کاربردی یک نوع مقوا تولید کرده است. به عنوان مثال برای یک کار معمولی که نیازی به جنس تاپ و کیفیت بالا نیست می‌توان از مقوایی استفاده کرد که هزینه زیادی نداشته باشد اما متاسفانه به دلیل عدم آگاهی نسبت به کیفیت و کوالیتی‌های مختلف در میان مصرف‌کنندگان اغلب شاهد این موضوع هستیم که آنها یک نوع کیفیت را برای تمام کاربردها استفاده می‌کنند.
این موضوعی است که شاید در ایران خیلی رایج باشد و در دنیا چنین شیوه‌ای امروز چندان مقبول نیست. در این میان ما گاهی شاهد حضور مقواهایی با کیفیت نازل در بازار هستیم که تعجب‌برانگیز هستند، کیفیت‌هایی که اصلا معقولیت ندارند و نمی‌توان تصور کرد که این کالاها چگونه با این کیفیت و خواص به بازار ایران وارد شده‌اند.»
او تاکید می‌کند: «از زمانی که شرکت فعالیت خود را آغاز کرده است سعی کردیم به سمتی برویم که از میان 54 نوع کیفیت کاغذ و مقوا حدود 8 تا 9 کیفیت را در بازار ایران ارائه کنیم چون خیلی از کیفیت‌ها به دلیل قیمت بالا، قابل رقابت در بازار ایران نیستند، از سوی دیگر سعی کردیم به سمتی برویم که بحث علم‌گرایی در این حوزه جدی شود. خصوصا برای مشتری‌ها و افرادی که در حوزه چاپ فعال هستند. فردی که کار فنی می‌کند باید به خیلی از مسائل آگاهی و علم داشته باشند.
در حقیقت شخصی که در امور چاپ متخصص است تاثیرگذاری زیادی در انتخاب و خرید یک مقوا دارد، ما بارها به مصرف‌کننده و فعالان چاپخانه‌ها گفته‌ایم که مسائل فنی و علمی را رعایت کنند ولی متاسفانه خیلی از این افراد چنین موضوعی را رعایت نمی‌کنند. به همین دلیل ما همیشه یک دفترچه راهنما و توصیه‌نامه در کنار فروش کالا به خریداران ارائه می‌دهیم تا با مطالعه آن متوجه شوند که هر مقوایی در چه حالتی و کارهایی بهترین و بیشترین کیفیت را دارد.»
مهرداد نباتچيان * آسان قزوين:
ما به عنوان مصرف‌کننده اغلب مجبور هستیم از میان کالاهای موجود در بازار، نیاز خود را تامین کنیم و البته در ادامه نیز مشکلاتی برای ما به وجود می آید، به عنوان مثال کیفیت نامناسب این کالاها بر استهلاک دستگاه‌ها تاثیر مستقیم دارد، راندمان دستگاه پایین می‌آید و در پایان شاهد این موضوع هستیم که کیفیت کار نهایی ما خیلی خوب نیست.
صنایع چاپ و بسته‌بندی آسان قزوین:
از کیفیت کالاهای بازار راضی نیستیم
یکی دیگر از مصرف‌کنندگان کاغذ و مقوای مصرفی، شرکت‌های چاپ و بسته‌بندی هستند و شرکت صنایع چاپ و بسته‌بندی آسان قزوین یکی از این شرکت‌ها است. مهرداد نباتچیان، رییس هیات مدیره و مدیرعامل این شرکت که پیش از این رییس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان خدمات چاپ بوده است، در این زمینه می‌گوید: «به دلیل تحریم‌ها در سال‌های اخیر اغلب مجبوریم جنس‌های موجود در بازار را از کشورهای چین و کره خریداری کنیم. این در حالی است که پیش از این کاغذ و مقوای مورد نیاز کشور از سوئد و اتریش وارد می‌شد. اکنون ناچار به خرید این نوع مقواها هستیم و متاسفانه دیگر برندهای قدیمی در بازار نیست. اکنون دیگر نه مقواهای برزیل و روس در کارتن‌سازی وجود دارد و نه شاهد مقواهای پشت‌طوسی و اینوربرد باکیفیت هستیم. بلکه بازار ما محدود به کاغذ و مقوای چینی هستیم که معمولا هم گرانتر تمام می‌شود چون واردکنندگان اغلب مجبور هستند از راهی استفاده کنند که تحریم‌ها را دور بزنند. زیرا هزینه‌های حمل و نقل و قیمت پایانی کار بیشتر می‌شود. از سوی دیگر به دلیل مشکلات موجود جنس‌ها را نمی‌توانیم سر وقت بگیریم و زمانی هم که به دستمان می‌رسد شاهد بی‌کیفیت بودن کالاها می‌شویم. در کنار همه اینها اگر هم بخواهیم جنس مورد نیاز خود را از داخل کشورتامین کنیم با این موضوع مواجه هستیم که کالاهای تولید داخلی هم جنس خوبی نداشته باشند.»
نباتچیان با بیان این که نامناسب بودن کیفیت مقوای مصرفی مشکلاتی را برای دستگاه‌ها و ماشین‌آلات ایجاد می‌کند، ادامه می‌دهد: «ما به عنوان مصرف‌کننده اغلب مجبور هستیم از میان کالاهای موجود در بازار، نیاز خود را تامین کنیم و البته در ادامه نیز مشکلاتی برای ما به وجود می‌آید، به عنوان مثال کیفیت نامناسب این کالاها بر استهلاک دستگاه‌ها تاثیر مستقیم دارد، راندمان دستگاه پایین می‌آید و در پایان شاهد این موضوع هستیم که کیفیت کار نهایی ما خیلی خوب نیست.»
او با بیان این که از کیفیت کاغذ و مقوای موجود در بازار اصلا راضی نیستیم، یادآور می‌شود: «البته در سال‌های اخیر برای این که کالاهای خوب و مناسب تولید کنیم با ارز آزاد مقوا از اروپا خریداری کرده‌ایم اما مساله این جا است که خریداری به شکل ارز آزاد مقرون به صرفه نیست و طبیعتا بر روی قیمت نهایی کار اثر می‌گذارد و مشتریان اغلب از این موضوع ناراضی هستند و در کل شرایط کار برای تولیدکننده سخت است. در این میان معتقدم باید کاری کنیم تا روال نرمش قهرمانانه دولت ادامه داشته باشد و وقتی بتوانیم از نظر سیاسی و مبادلات اقتصادی و تجاری روابط عادی داشته باشیم، بخش عمده مشکلات را حل کنیم.»
سیدمحسن بطحایی * سیاوشان البرز:
…هر فردی که در این صنف وارد شود، به صنایع بسته‌بندی و چاپ خدمت می‌کند و این موضوع در نهایت به نفع مصرف‌کننده است و به ضرر آنها نیست. در این فضا عده‌ای رشد می‌کنند و عده‌ای از بین می‌روند و این واقعیت نظام بازار است.
سیاوشان البرز:
مشکلی در واردات کاغذ و مقوا نداریم
در سال‌های اخیر افراد بسیاری در حوزه واردات کاغذ آستین همت بالا زده‌اند، برخی با آگاهی از جنس‌های مختلف موجود و نیاز بازار این اجناس را به کشور وارد می‌کنند، برخی نیز فقط به دنبال سودآوری بیشتر هستند. در این میان اما مردانی هم هستند که سال‌های سال موی خود را در این حرفه سپید کرده‌اند و سید محسن بطحایی، مدیرعامل شرکت تدارک صنایع بسته‌بندی سیاوشان البرز یکی از همان افراد است که 25 سالی می‌شود در زمینه واردات کاغذ و مقوا فعالیت می‌کند.
او خود را از نخستین افرادی معرفی می‌کند که در این حوزه تجارتی وارد شده است. بطحایی در ابتدا به انواع کالاهایی که به مرزهای کشور وارد می‌کند، اشاره دارد و می‌گوید: «ما مقواها را در سه یا چهار نوع و سایزهای مختلف با کیفیت طوسی، سفید، اینوربرد و مقوای رول وارد می‌کنیم. البته گاهی کاغذ فتوکپی و لیوانی هم وارد می‌کنیم و در واقع می‌توان گفت که تجارت یعنی ورود کالایی که سود داشته باشد، در این میان برخی کالاها را بیشتر می‌آوریم چون مشتری بیشتری در بازار دارد.»
از بطحایی درباره ورود برخی افراد غیرحرفه‌ای به بازار واردات کاغذ و مقوا سوال می‌کنم و او پاسخ می‌دهد: «به نظر من این موضوع اشکالی ندارد، اصل تجارت آزاد یعنی این که عده‌ای با تجربه کمتر یا ایده‌های مختلف در کنار افرادی قرار می‌گیرند که تجربه خوبی دارند و با یکدیگر رقابت می‌کنند. این رقابت‌ها، نابلدی‌ها و تجربه‌ها همگی در کنار هم موجب می‌شود جنس‌هایی به بازار بیاید که شاید کیفیت خوبی نداشته باشند اما قیمت کاغذ را پایین می‌آورند و روال عادی بازار را خراب می‌کنند.
البته نتیجه این موضوع در نهایت به نفع مشتری است و موجب می‌شود آنها جنس را گران خریداری نکنند.»
او یادآور می‌شود: «ما در کار خود سود طبیعی را متصور هستیم و همان را هم انجام می‌دهیم. در کل باید گفت نمی‌توان تجارت آزاد را مختل کرد، تاجری که ناشی و کم‌تجربه است ضرر می‌کند و مسئولیت کار خود را می‌پذیرد. چون می‌داند در رقابت قرار دارد. در بازار کنونی بسیاری از افراد بدون آگاهی وارد شده‌اند اما بعد از آن با مطالعه کار خود را ادامه داده‌اند. هر فردی که در این صنف وارد شود، به صنایع بسته‌بندی و چاپ خدمت می‌کند و این موضوع در نهایت به نفع مصرف‌کننده است و به ضرر آنها نیست. در این فضا عده‌ای رشد می‌کنند و عده‌ای از بین می‌روند و این واقعیت نظام بازار است.»
بطحایی با بیان این که معمولا دوازده نوع مقوا به کشور وارد می‌شود، می‌افزاید: «این مقواها به تناسب کیفیتی که دارند برای موارد مختلف استفاده می‌شوند. مثلا برای کارتن‌سازی، کیفیت بهداشتی یک مقوا اهمیت ندارد اما در پیتزافروشی و شیرینی‌فروشی کیفیت نقش کلیدی دارد و به همین دلیل مصرف‌کنندگان به تناسب نیاز کاری و حرفه‌ای خود، مقواهایشان را تامین می‌کنند. برخی تصور می‌کنند تحریم ها مشکلی جدی در حوزه واردات کاغذ و مقوا است. این موضوع اگر چه در ابتدا مشکلی بزرگ بود اما اکنون دیگر این اثرات کمتر شده است و مشکل خاصی در جابجایی پول‌ها نیست. براحتی با کشورهای کره و چین تجارت می‌کنیم و اگر چه مشکلات به قوت خود باقی مانده اما کار و تجارت متوقف نشده است.»
او با اشاره به گلایه برخی مصرف‌کنندگان درباره نامرغوب بودن کیفیت کاغذ و مقواهای بسته‌بندی، توضیح می‌دهد: «برخی از مقواهایی که اکنون در چین تولید می‌شوند از نمونه آلمانی آنها بهتر است و تفاوت قیمت زیادی نیز با یکدیگر ندارند. همان گونه که در اروپا تنوع کیفیت در تولید کاغذ و مقوا وجود دارد، در چین نیز چنین تنوعی وجود دارد و چون تولیدکننده این کالاها است و تاجران ما نیز به دنبال نیازی که در بازار وجود دارد، کار خود را انجام می‌دهند. اکنون برای موارد مختلف کاغذ و مقوا در درجات مختلف وجود دارد.»
او همچنین به نظارت دولت بر کیفیت و نوع مقواها نیز اشاره می‌کند و می گوید: «وزارت بهداشت بر روی کیفیت مقواها کنترل دارد. هر مقوایی که به گمرک وارد می‌شود، اداره گمرک از واردکننده، مشخصات بهداشتی میخواهد و واردکننده مثلا می‌گوید برای مصارف صنعتی است یا برای مصارف مواد غذایی یا … و به تناسب همه این مصارف، گواهی استاندارد از واردکننده دریافت می‌شود و این کار خوب است زیرا هر چه فشار برای کنترل بیشتر شود واردکنندگان نیز نسبت به کیفیت کالایی که وارد می‌کنند، مقیدتر می‌شوند.
متاسفانه شیرینی‌فروش‌های زیادی، شیرینی‌های خود را در مقواهای بازیافتی می‌دهند و این کار بسیار خطرناک است اما نسبت به آن اغلب بی‌توجهی می‌شود و متاسفانه وزارت بهداشت، صنف و مردم باید پیگیر این موضوع باشند. گاهی مقوا برای در موتور ماشین است که نیاز ندارد بهداشتی باشد، گاهی هم مقوای لیوان چایی است که باید بهداشتی باشد. در همه جای دنیا، دولت به این موضوع وارد می‌شود و نمی‌گذارد سلامت و بهداشت جامعه به خطر بیفتد.»
بطحایی با بیان این که تنوع ورود کاغذ در سال های اخیر رشد خوبی داشته است، عنوان می‌کند: «چون در این سالها دولت در واردات کاغذ و مقوا دخالتی ندارد افراد با تجربه و دانش مختلف به حوزه واردات داخل شده‌اند و تنوع زیادی به وجود آمده است.
امروز به برکت وجود مقواهای خوب در حوزه‌های جعبه‌سازی به رشد خوبی رسیده‌ایم و جعبه‌های مواد آرایشی مناسب و شیکی تولید می‌شوند که با مشابه خارجی برابری می‌کند. در این میان برای کتاب کاغذ معمولی فنلاندی به ایران می‌آید که از آن استقبال می‌شود، کاغذی مخصوص مطالعه که درخشندگی ندارد و چشم را اذیت نمی‌کند و حروف روی آن زیباتر می‌خوابد.»
او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا واردات کاغذ و مقوا بر اساس سفارش مشتری است نیز می‌گوید: «همه کالاها را بر اساس سفارش مشتری نمی‌آوریم، متاسفانه بازار ما برای مصرف‌کننده نیست و مقواهایی در سایزهای مختلف به کشور می‌آوریم. ما برای دستمال کاغذی، پیراهن، پودر لباسشویی، بیسکویت و شیرینی‌های مختلف، مقوا وارد می‌کنیم و اغلب به سفارش آنها نیست بلکه حدود 10 درصد سفارشات به درخواست مشتری است.
برخی سایزهای خاص می‌خواهند که اگر بیاوریم کار، پرت و اضافه نداشته باشد. 20 سال پیش که مقوا می‌آوردیم، سایزها فقط در 60در90 و 80در120 بودند اما الان حداقل 30 سایز جدید آمده است، به عنوان مثال سایزی فقط برای پوشه‌ها است و تنوعی که در سایزها به وجود آمده موجب شده است قیمت تمام شده مصرف‌کننده نهایی کمتر شود در این میان، سایزها را تغییر می‌دهیم تا همه نیازهای بازار را برآورده کند. تنوع سایز مقوا و گرماژ آنها نیز عوض شده است. برای مثال قبلا 230 گرمی نمی‌آوردیم و همه 250 گرمی بود الان از 180 تا 450 گرم به درخواست مصرف‌کننده به بازار می‌آوریم.»
به گفته بطحایی، بیشترین واردات کاغذ و مقوا نیز از کره است چون ارز مبادله ای ما در کشور کره آسانتر وصول می‌شود و بعد از آن بیشترین حجم کالاها به کشور چین اختصاص دارد و گاهی از عربستان و اتریش هم جنس می‌آوریم. این در حالی است که قبلا از کشورهای برزیل، آرژانتین، پرتغال و شیلی هم جنس می‌آوردیم اما اکنون چون کشور چین همین کیفیت را تولید می‌کند، ترجیح می‌دهیم از این کشور وارد کنیم.
هومن اخوین * مشاور بسته‌بندی:
گاهی برخی افراد از نهادها و ارگان‌های دولتی و حکومتی، شرکت‌های صادرات راه‌اندازی می‌کنند و برای این که پول را به کشور بازگردانند، کاغذ وارد می‌کنند و در این میان یک نظام مرتب و منسجم برای واردات کاغذ نداریم. این در حالی است که در کشورهای دیگر برای این موضوع قوانین و تمهیدات ویژه پیش‌بینی شده است.
طراح و ایده‌پرداز بسته‌بندی:
آسیبی به نام واردات بی‌رویه در دل کاغذ و مقوا
به سراغ هومن اخوین، مشاور شرکت کاغذ پارس و طراح و ایده‌پرداز بسته‌بندی می‌روم، فردی که سالها است در حوزه کاربرد کاغذ و مقوا تجربه دارد، او در این زمینه می‌گوید: «مواد مصرفی کاغذ و مقوای مصرفی در ایران، علی‌رغم این که با حجم بالایی وارد می‌شود اما استاندارد و قوانین مشخصی ندارد. دلال‌های مختلف این مواد را وارد کشور می‌کنند و گاهی انواع مقواها از یک کارخانه با دسته‌های مختلف برای کاربردهای دیگری تولید شده که در ایران به کاربردهای آن توجهی نمی‌شود. در این میان شاخص‌ترین حوزه مواد غذایی است و گاهی از موادی استفاده می‌شوند که صلاحیت‌های لازم را ندارند و خطرات میکروبی مختلفی دارد. بخش بزرگی از مواد مصرفی کاغذ در دنیا از طریق بازیافت کاغذ و مواد سلولزی تامین می‌شود.
در مراحل بازیافت انواع آلودگی‌های میکروبی را نمی‌توان به طور کامل ریشه‌کن کرد و آلودگی‌هایی باقی می‌ماند که برای انسان به شدت مضر است. در دنیا استانداردهایی برای بسته‌بندی مواد غذایی تعریف شده مثل این که مقوای مصرفی حتما از مواد بازیافتی نباشد و از خمیر خالص یا ویرجین استفاده شده باشد و با آن باید مواد غذایی را بسته‌بندی کرد. در این قضیه ما هیچ نوع مواد استاندارد در کشور نداریم که بگوییم از آن استفاده می‌شود.»
او ادامه می‌دهد: «در حوزه‌های دیگر به دلیل این که مقوا با استانداردهای مشخصی وارد نمی‌شوند موجب شده است که چاپ ما خارج از استاندارد باشد. هر کاغذ علاوه بر سطوح، استانداردهای مخلتفی برای انواع مرکب و تیپ‌های مختلف لیتوگرافی دارد. یکی از دلایل خارج از استاندارد بودن کالاهای چاپی ما مربوط به مواد اولیه و کاغذ است که از منابع مختلف به کشور می‌آید اما ویژگی‌ها و اطلاعات فنی آنها حین کار رعایت نمی‌شود، کاغذ در گروه‌ها و برندهای مختلف به کشور می‌آید و سیستم‌های چاپی لیتوگراف و چاپ و ناظر چاپ با کاغذ تنظیم نیست.»
اخوین با بیان این که بخش عمده بی‌کیفیت بودن کاغذ و مقواهای کشور به دلیل ورود افراد غیرحرفه‌ای به این حوزه است، عنوان می‌کند: «تجاری که به این کار وارد شده‌اند متاسفانه واردکننده‌های فصلی هستند، گاهی برخی افراد از نهادها و ارگان‌های دولتی و حکومتی، شرکت‌های صادرات راه‌اندازی می‌کنند و برای این که پول را به کشور بازگردانند، کاغذ وارد می‌کنند و در این میان یک نظام مرتب و منسجم برای واردات کاغذ نداریم.
این در حالی است که در کشورهای دیگر برای این موضوع قوانین و تمهیدات ویژه‌ای پیش‌بینی شده است، به عنوان مثال سال 1794 میلادی در کشور فرانسه، استانداردهای مربوط به مالیات مصرف کاغذ تعیین شده و در 1798 چند اندازه برای کاغذ تعیین شد که نتیجه قوانین جدید مالیاتی بود. این موضوع نشان می‌دهد که در کشورهای اروپایی استانداردهای مربوط به کاغذ از دو قرن بیش استاندارد شده‌اند اما در ایران این استانداردها اولا عمر زیادی ندارد و دیگر این که رعایت نمی‌شوند.»
او با بیان این که در کشور ما مصرف‌کننده بزرگ و متولی کاغذ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، اظهار می‌کند: «در عین حال وزارت بهداشت، اداره استاندارد و وزارت صنعت، معدن، تجارت نیز باید دخالت کنند و به این همدلی برسند که دقیقا می‌خواهند چه کاری انجام دهند. باید تعریف درستی از مصرف کاغذ داشته باشیم و این که آیا می‌خواهیم صنعت کاغذ را بومی و حمایت کنیم تا بین‌المللی و حرفه‌ای باشد یا نه. پیرو آن نیز استانداردهای مصرف کاغذ برای هر بخش تعیین شود. در کشور باید یاد بگیریم قوانین را رعایت کنیم. در بسیاری از موارد قانون در کشور کم نداریم ولی به آن آگاه نیستیم.»
وی گفت: “معتقدم در ابتدا باید واردات را ساماندهی کنیم و اجازه واردات بی‌رویه را ندهیم که حجم زیادی کاغذ در انبارها بدون مصرف دپو شود. کاغذ مثل کالاهای دیگر تاریخ مصرف و بهترین زمان مصرف دارد و اگر زمان بگذرد دیگر کیفیت لازم را ندارد. مشکل این است که نوعی بی‌نظمی بزرگ در صنعت چاپ کشور است. وزارت ارشاد به عنوان یک نهاد نظارتی، نظارتی دقیق در حد مسائل اخلاقی و امنیتی بر روی چاپخانه‌ها دارد و نظارت تکنولوژیک ندارد که این یکی از آسیب‌های جدی این حوزه به شمار می‌آید. در این میان می‌توانیم بزرگان صنف چاپ را جدی بگیریم و حرف‌ها و تجربیات آنها را بشناسیم و با تکیه بر توانمندی‌های آنها، ضعف و خلاءهای موجود در این حوزه را شناسایی کنیم.
اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا:
انواع کیفیت ها در بازار موجود است
هر صنفی برای خود یک اتحادیه و تشکل صنفی دارد که قرار است حافظ منافع هم صنفی های خود باشد. اتحاديه صنف فروشندگان كاغذ و مقوا نیز یکی از همین تشکل‌های صنفی است. حسین میرباقری که ریاست این اتحادیه را بر عهده دارد، درباره انواع مقواهایی که در بازار وجود دارد می‌گوید: «بر اساس آن چه در بازار است باکیفیت‌ترین مقوا، معتلق به کشور کره و بی‌کیفیت‌ترین آنها، برخی از مواد چینی و هندی است که اگرچه کیفیت ندارند اما به دلیل نیاز و درخواست مخاطبان و مصرف‌کنندگان در بازار وجود دارد، الان بازار ما رقابتی است و برخی تولیدکنندگان برای بعضی از کارها از این نوع مقواها استفاده می‌کنند.»
او در پاسخ به این سوال که نظارت بر کیفیت کالاهای موجود در بازار چگونه است نیز معتقد است: «آزمایشگاه گمرک بر کیفیت تمام کالاهایی که وارد کشور می‌شوند نظارت دارد. تا زمانی که کالاها شامل کاغذ و مقواها نظارت و بررسی نشوند اجازه ترخیص داده نمی‌شود. در این میان بعضی از کالاها صد در صد وارداتی است و تولید داخل نداریم. گاهی برخی افراد کمک می کنند و نیاز بازار تامین می شود. در این میان با توجه به تحریم و مسائل جانبی، همه تلاش خود را انجام داده‌ایم که بازار را نگه داریم تا کمبودی احساس نشود، اگر چه قیمت‌ها گاهی بالا و پایین شده اما همیشه کاغذ به مقدار کافی در بازار وجود داشته است و در این زمینه مشکلی نداریم. امروز مصرف‌کنندگان و مشتری می‌توانند کاغذ و مقوای مورد نیاز خود را با هر کیفیتی که بخواهند تهیه کنند.»
میرباقری با بیان این که تنوع کیفیت در بازار یک امر عادی و طبیعی است، یادآور می‌شود: «مصرف‌کننده باید آگاه باشد که کدام محصول را انتخاب کند، همیشه در هر بازاری جنس درجه یک، دو و سه وجود دارد و افراد به تناسب نیاز خود، کالا را بر می‌گزیند. نمی‌توان گفت جنس درجه سه را به بازار نیاورید. چون برخی کارها به این نوع اجناس نیاز دارند. زمانی که تقاضا در بازار وجود دارد، واردکننده نیز جنسی را بیشتر به کشور می‌آورد که مورد نیاز است و عرضه و تقاضا به هم نزدیک است، هر چه در بازار تقاضا باشد، واردکنندگان نیز آن را به کشور می‌آورند، برخی کیفیت بالا و برخی کیفیت پایین و واردکننده مجبور است نظر هر دو بخش را تامین کند.»
جلیل غفاری رهبر * اتحادیه صنف صحاف:
درباره وزن و اندازه جعبه‌های شیرینی نیز مشکلات زیادی وجود دارد، برخی قنادها به دنبال مقوایی هستند که وزن بیشتری دارد تا سود بهتر و مناسبتری هنگام فروش شیرینی داشته باشد اما در واقع می‌بینیم که این استانداردها وجود ندارد، در حالی که اگر یک وزن ثابت و کلی پیش‌بینی شود، شیرینی‌فروش دیگر روی جعبه سودی نمی‌برد.
اتحادیه صحافان تهران:
بازاری پرآشوب و نظارتی که نیست
یکی دیگر از مصرف‌كنندگان عمده کاغذ و مقوا در کشور، اتحاديه صنف صحاف است که جليل غفاري رهبر، ریاست آن را بر عهده دارد. اتحادیه‌ای قدیمی و پیشکسوت که سال‌های زیادی است رسته‌های مختلف را در خود جای داده است. زمانی که به سراغ غفاری رهبر رفتم او که از این بازار دل چندان خوشی نداشت، به مشکلات جعبه‌سازها و قنادها اشاره می کند و می‌گوید: «معضلی که برای مقوای جعبه سازها پیش آمده است، مشکلی است که سالها با آن درگیر هستیم. بخشی از این جعبه‌ها به قنادها فروخته می‌شوند، مقوای شیرینی نیز یک زیره و رویه (در جعبه) دارد که مقوای روی آن، پشت‌طوسی است که از خارج وارد می‌شود و از مقوای شرکت اَترَک استفاده می‌شود. مقوای زیر هم جنس ضخیمی است که به نام مقوای صنعتی معروف است و برای جلدسازی و جعبه‌های مختلف استفاده می‌شوند. جعبه‌سازان برای مقوای شیرینی‌فروشی‌ها نیز از آن مقوا استفاده می‌کنند. اداره استاندارد و وزارت بهداشت در چند سال اخیر گفته‌اند مقوایی که برای زیره این جعبه‌ها استفاده می‌شوند، باید استاندارد و کد بهداشت داشته باشند، جعبه‌سازان نیز موظف هستند از کارخانه‌هایی که کد بهداشت دارند و کالایشان استاندارد است، مقوا خریداری کنند.»
او ادامه می‌دهد: «معضل اصلی این جا است که اصناف یا همان قنادها باید موظف شوند از جعبه‌سازهایی، جعبه خریداری کنند که مجوز اتحادیه داشته باشند، همچنین مقواهای استاندارد مورد تایید بهداشت و سازمان استاندارد را خریداری کنند. مشکل این است که مساله بهداشت یا استاندارد این است که جعبه‌سازها باید این موضوع را رعایت کند، در حالی که او از مقواساز خریداری می‌کند و مهر استاندارد هم روی آن داشته باشند، اما برخی واحدهای بدون جواز، جنس‌های نامرغوب خریداری می‌کنند و از سوی دیگر مصرف‌کنندگان که همان قنادها هستند این موضوع را رعایت نمی‌کنند که از جعبه‌های غیراستانداردی که کد بهداشتی ندارند استفاده نکنند. اگر جعبه‌ساز باید از کارخانه‌ای مقوا خریداری کند که کد بهداشتی و استاندارد داشته باشد، قنادها هم باید این نکته را در نظر داشته باشند که جعبه‌های خود را از واحدی تهیه کنند که پروانه کسب داشته باشد و مقوای آن کد بهداشتی و استاندارد را نیز داشته باشد.»
به گفته وی، اگر چه قنادها ملزم به رعایت این موارد هستند ولی برخی از آنها این نکات را رعایت نمی‌کنند، برخی قنادها این نکات را در نظر نمی‌گیرند و به جای آن در تلاش هستند بدون این که این جعبه‌ساز در اتحادیه صحافان عضویت دارد یا خیر با شنیدن قیمت پایین‌تر و ارزان‌تر وسوسه شده و به سمت آنها می‌روند و در اصل کیفیت را فدای قیمت پایین‌تر می‌کنند. از سوی دیگر وزارت بهداشت و اداره استاندارد به جعبه‌سازها خرده می‌گیرند که چرا این مقواها تولید می‌شوند، در حالی که این جعبه‌ها مصارف دیگری هم‌دارند و یک قناد باید جنس خود را از نوع مقوای بهداشتی و استاندارد سفارش دهد و چون آنها رعایت نمی‌کنند، بیشترین فشار بر روی جعبه‌ساز است.»
وی تاکید می‌کند: «برای حل این مشکل نیز پیش از این تعامل و جلساتی با اداره استاندارد داشته‌ایم و مشکلات و نظرات خود را بیان کرده‌ایم، علاوه بر آن در زمینه وزن و اندازه‌ها هم بحث کردیم اما متاسفانه این صحبت‌ها و نظرات یکجانبه بوده و هیچ نتیجه‌ای از آنها نگرفته‌ایم و همچنان همه مشکلات برای جعبه‌سازی است که هیچ‌کاره است و اگر چه وظیفه دارد جنس خوب خریداری کند اما از سوی دیگر قناد رعایت نمی‌کند که از مقوای استاندارد خریداری کند. در این بین قناد و جعبه‌ساز و تولیدکننده مقوا باید با یکدیگر هماهنگ باشند و نظارت روی هر سه بخش وجود داشته باشد. درباره وزن و اندازه جعبه‌های شیرینی نیز مشکلات زیادی وجود دارد، برخی قنادها به دنبال مقوایی هستند که وزن بیشتری دارد تا سود بهتر و مناسبتری هنگام فروش شیرینی داشته باشد اما در واقع می‌بینیم که این استانداردها وجود ندارد، در حالی که اگر یک وزن ثابت و کلی پیش‌بینی شود، شیرینی‌فروش دیگر روی جعبه سودی نمی‌برد. معتقدم باید تعریفی پیش‌بینی شود، اکنون جعبه‌سازها نیز به دنبال تعریفی ثابت هستند که هم به نفع مصرف‌کننده باشد و هم جعبه‌ساز زیر سوال نرود که چرا وزن جعبه‌ها غیراستاندارد است.»
فرهاد کهبدی * راکسل:
چنان چه ماشین چاپ و دیگر مراحل برش برای هر مقوایی تنظیم شود، تمام مقواها با توجه به مشخصه داده شده از طرف تولیدکننده قابل چاپ و تبدیل به جعبه هستند.
واردکننده کاغد راکسل:
ماشین‌های چاپ فقط برای چند نوع مقوا
تنطیم می‌شوند
یکی دیگر از واردکنندگان کاغذ و مقوا، فرهاد کُهبُدی است که شرکت راکسل را اداره می‌کند. او درباره کیفیت کاغذ و مقوایی که اکنون در حوزه بسته‌بندی استفاده می‌شود، می‌گوید: «با توجه به این که سرمایه‌گذاری زیادی در چین و خاور دور انجام شده است و در مقابل کارخانه‌های اروپایی به علت مشکلات اقتصادی سرمایه‌گذاری کمتری در این حوزه داشته‌اند به جرات می‌توان گفت که کیفیت مواد اولیه تولید شده در این حوزه دارای تنوع و کیفیت هم سطح با کیفیت خوب اروپایی و امریکای جنوبی است.»
او با اشاره به مقواهایی که توسط شرکت آنها وارد کشور می‌شود، توضیح می‌دهد: «مواد بسته‌بندی با توجه به نیاز مصرف‌کننده آن مظروف انتخاب می‌شود، کارخانه تولید مقوا طیف وسیعی از مقوا با مشخصات فنی مختلف تولید می‌کنند و هیچ گونه استاندارد مشخصی ندارند و انتخاب مقوا بسته به نظر مصرف‌کننده است و هر مصرف‌کننده مشخصات خاص خود را دیکته می‌کند. این وظیفه مشاور بسته‌بندی است که با توجه به تعریف آن جعبه مشخص برای محصول مورد نظر، انتخاب درستی هم از نظر اقتصادی و هم از نظر فنی از بین انواع مقوای بسته‌بندی داشته باشد، مقوای مورد نظر، بر مبنای نیاز مصرف‌کننده از هر مبدا تولیدی می‌تواند خریداری شود، مقوای مورد نظر باید دارای یکنواختی در تولید باشد تا مقوای تحویلی در طول سال با حداقل نوسان تحویل شود تا چاپخانه‌ها بتوانند ماشین چاپ را برای آن تنظیم کنند و همچنان تولیدکننده در قسمت پرکن اتوماتیک جعبه دچار توقف نشده و بدون ضایعات بسته‌بندی شود.»
از کهبدی درباره نارضایتی مصرف‌کنندگان از مقواهای بازار گلایه می‌کنم و او پاسخ می‌دهد: «اگر کسی ادعا می‌کند مقوا بی‌کیفیت است، دقیقا باید موضوع توصیفی به موضوع کمیتی تبدیل شود و مشخص شود که بی‌کیفیتی در چه قسمتی است تا کارخانه سازنده بتواند آن مورد ادعا را اندازه‌گیری کند، سازنده در مقابل ادعا ممکن است چنین سوالاتی داشته باشد؛ گرماژ و ضخامت یکنواخت نیست، رطوبت مقوا کم یا زیاد است، زیردست مقوا پایین است، آیا همواری مقوا یکسان نیست؟ آیا سفیدی مقوا پایین است؟ آیا سطح لعاب از روی مقوا به سادگی جدا می‌شود؟ آیا مقوا هنگام چاپ چندلایه می‌شود؟ آیا اندازه ورق گونیا نیست؟ و آیا مقوا بوی نامطبوعی دارد؟ به این موارد می‌توان عیوب کیفی مقوا مثلا پُرز مقوا را نیز اضافه کرد.
با توجه به این که مصرف‌کننده مقوا، محصول چاپ شده نهایی را می‌بیند، هر نوع فعل و انفعالاتی که روی مواد اولیه قرار گرفته است را نمی‌تواند کنترل کند و اگر شکل ظاهر جعبه و همچنین کارکرد جعبه در خط بسته‌بندی دارای مشکل شود، قصور را متوجه سازنده مقوا می‌داند.»
به گفته کهبدی، ورق مقوا در مقابل حمل و نقل بد و نگهداری نامناسب در انبار غیراستاندارد و نگهداری در چاپخانه غیراستاندارد یا بعد از تبدیل به جعبه در انبار غیراستاندارد مصرف‌کننده بسیار حساس است و می تواند ضایعات جعبه در خط بسته‌بندی را بالا ببرد. چنان چه ماشین چاپ و دیگر مراحل برش برای آن مقوا تنظیم شود، تمام مقواها با توجه به مشخصه داده شده از طرف تولیدکننده قابل چاپ و تبدیل به جعبه هستند.
متاسفانه به علت اجرت پایین چاپ، ناشی از رقابت حساب شده، برای چاپخانه مقرون به صرفه نیست که وقت زیادی برای تنظیم ماشین برای هر نوع مقوای وارداتی یا تولید داخلی انجام دهد. متاسفانه این امر انحصار چند نوع مقوای خاص را باعث شده است. در صورتی که چاپخانه‌ها قابلیت چاپ هر نوع مقوا را به وجود آورند، قیمت وارداتی به علت تعداد رقبا نزول خواهد کرد، که در نهایت به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده خواهد بود.
مرتضی شهرستانی * سازمان غذا و دارو:
طبق استانداردهای ملی ایران و طبق استاندارد شماره 3341، بحث ایمنی این بسته‌بندی‌ها به شدت جدی گرفته می‌شود.
بر اساس این استاندارد که در سایت استانداردهای ملی ایران قرار دارد، برای جلوگیری از تماس مواد خوراکی با مقوای درون جعبه باید از پوشش مناسب درجه خوراکی استفاده شود.
سازمان غذا و دارو:
بازیافت کاغذ در کشور مشکلات زیادی دارد
مرکز آزمایشگاه‌های مرجع کنترل غذا و دارو یکی از ادارات کل سازمان غذا و دارو است. اگر چه دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور معاونت غذا و دارو و اداره نظارت و آزمایشگاه دارند اما این مرکز بر فعالیت آزمایشگاه‌های آنها نظارت دارد. خوب است بدانید آزمایشگاه مرجع کنترل غذا و دارو آزمایشی روی کاغذ و محصولات بسته‌بندی انجام نمی‌دهد بلکه این کنترل‌ها در تهران توسط معاونت غذا و داروی دانشکده علوم پزشکی تهران، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام می‌شود.
در این کنترل‌ها بر روی غذا نظارت، آزمایش و پایش انجام می‌شود. در این میان به سراغ مرتضی شهرستانی مسئول آزمایشگاه بسته‌بندی این مرکز می روم، فردی که از سال 1378 در این حوزه فعالیت می‌کند، او در این زمینه می‌گوید: «تا 15 سال پیش که آزمایشگاه دانشگاه‌های کشور به شکل امروزی مجهز نبودند، مراحل آزمایش و پایش در موسسه ما انجام می شد اما دیگر این کار را انجام نمی‌دهیم مگر این که موردی باشد که آنها نتوانند تست و نمونه‌ای را بگیرند و به ما ارجاع می‌دهند، از سوی دیگر کار عمده بخش ما جنبه آموزشی دارد.»
او در ادامه به نامناسب بودن تکنولوژی تولید کاغذ و مقوا در کشور اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «تکنولوژی بازیافت مقوا در کشور ما خیلی ابتدایی است و اغلب از کاغذهایی است که به عنوان باطله جمع‌آوری و بازیافت می‌شود. متاسفانه تکنولوژی بازیافت کاغذ بسیار پایین و ابتدایی است. در کارخانه‌های ساخت مقوا، مخزنی دارند که تمام کاغذ و مقوا شامل کتاب و روزنامه را داخل آن می‌ریزند، خرد می‌شود و آب در آن می‌ریزند، بعد آنها را روی صفحاتی پهن می‌کنند و با توجه به نوع مقوا و ضخامت مورد نیاز، مقواها را تولید می‌کنند. این در حالی است که در همه جای دنیا برای استفاده بهتر از کاغذهای باطله راه‌کارهایی پیش‌بینی شده است. اما در کشور ما روش تصفیه خوب و مناسبی وجود ندارد و تمامی کاغذ باطله‌ها به مقوا تبدیل می‌شوند.»
او با بیان این که در سال‌های اخیر واحدهای تولیدی پایش می‌شوند، می‌افزاید: «بتازگی روکش‌هایی بر روی مقواها و جعبه‌ها کشیده می‌شود که از جنس پلی‌پروپلین و پلی‌اتیلن است و آنها را با چسب نشاسته و سود مخلوط کرده و روی مقوا می‌چسبانند و به عنوان جعبه شیرینی یا رشته آش به مغازه‌ها می‌فروشند. از نظر بهداشتی در این زمینه می‌توان گفت خوشبختانه چون محصول خشک مثل شیرینی ارائه می‌شود مخاطرات زیادی برای مردم ندارد. اما این جعبه‌ها برای محصولات مرطوب مشکل دارد. به همین دلیل دستوری داده شده که بر روی این مقواها حتما پوشش پلیمری وجود داشته باشد، زیرا ضروری است. تصور کنید در شهرهای شمالی که درصد رطوبت بالا است اگر پوشش پلیمری بر روی جعبه‌ها نباشد، شیرینی‌ها خیلی زود فاسد می‌شوند و این پوشش موجب کمتر جذب شدن رطوبت می‌شود.
جعبه‌هایی که با این شیوه تولید می‌شوند برای بسته بندی خشک است و تاکید می‌کنم که برای شیرینی تر باید پوشش پلیمری باشد. گاهی هم یک کاغذ از جنس گریس‌پروف (ضد چربی) روی کف جعبه‌ها می‌کشند و شیرینی‌ها را در جعبه می‌چینند که در این کار انتقال آلاینده‌ها کم است.»
به گفته شهرستانی، طبق استانداردهای ملی ایران و طبق استاندارد شماره 3341، بحث ایمنی این بسته‌بندی‌ها به شدت جدی گرفته می‌شود. بر اساس این استاندارد که در سایت استانداردهای ملی ایران به نشانی www.isiri.org قرار دارد، برای جلوگیری از تماس مواد خوراکی با مقوای درون جعبه باید از پوشش مناسب درجه خوراکی استفاده شود. همچنین باید از پوشش بیرونی مناسب (از جمله پوشش‌های شفاف) برای جعبه پس از پر شدن، استفاده شود. پوشش باید کاملا بسته را در برگرفته باشد و با دوخت حرارتی یا روش مناسب به طوری که مانع نفوذ رطوبت و آلودگی شود، بسته‌بندی شوند. البته نمونه‌های دیگری نیز پیش‌بینی شده که در متن این استاندارد به راحتی قابل مطالعه است.»
از او درباره احتمال تخلف در این زمینه سوال می‌کنم و او پاسخ می‌دهد: «اگر تخلف وجود داشته باشد، افراد می‌توانند آرم کارگاه که معمولا در پشت جعبه‌ها زده می‌شود و کد بهداشتی آن را بردارند و به اداره بهداشت شکایت کنند. پس از آن جعبه‌ساز و مقواساز باید پاسخگو باشند که چرا با وجود کد بهداشتی، جعبه غیربهداشتی تولید و روانه بازار کرده‌اند. البته در بحث جعبه مقوایی و شیرینی تخلفی که صورت می‌گیرد تخلف بهداشتی نیست بلکه کیفی و استانداردی است. در استانداردهای ملی ایران آمده است برای جعبه‌هایی با محتوی یک کیلوگرم، وزن جعبه نباید بیشتر از یک مقدار مشخص باشد و جعبه‌ها با توجه به وزن نباید از حد مشخصی بیشتر باشد.»
وی یادآور می‌شود: «در بحث بسته‌بندی دو فاکتور اهمیت دارد یکی بحث نفوذپذیری و دیگری انتقال است. نفوذپذیری یعنی بسته‌بندی شرایطی فراهم کند که از محیط خارج رطوبت، بخار آب و گاز نگیرد و از داخل به خارج نرود و بسته‌بندی باید بتواند کالا را حفظ کند. مورد دوم نیز یعنی خود بسته‌بندی به مواد غذایی چیزی منتقل نکند.
بحث انتقال اهمیت زیادی دارد و نباید از بسته‌بندی به مواد غذایی چیزی برسد. در اتحادیه اروپا برای مواد خشک انتقال در نظر نمی‌گیرند مثلا ماده شیرخشک در داخل بسته‌ها چون خشک است از آنها آزمون انتقال گرفته نمی‌شود. درباره جعبه‌های شیرینی نیز اگر تماس مستقیم هم باشد، چون خشک است نیازی به آزمون انتقال نیست اما اگر کالای داخل آن مرطوب باشد باید آزمون انتقال گرفته شود.»
