به بهانه نامگذاری یک روز به نام روز ملی صنعت چاپ
صنعت چاپ نيز مانند ساير صنايع جهان جوانبي دارد که آن را شکل مي‌دهد. هسته اصلي اين صنعت فن‌آوري و تجهيزات آن است که در ميانه مسير پروژه‌هاي چاپي قرار گرفته است. اما همه صنعت چاپ به ماشين‌آلا‌ت آن ختم نمي‌شود. صنعت چاپ مانند هر صنعت ديگري ورودي و خروجي دارد. سطوح چاپ (کاغذ، مقوا، فيلم پلا‌ستيک و…)، مرکب، حلا‌ل، نيروي کار، طرحهاي چاپي و… چيزهايي هستند که بر تجهيزات چاپ وارد مي‌شوندو کارهاي چاپ شده، بازارهاي مصرف آثار چاپي، ضايعات و… چيزهايي هستند که در پس تجهيزات چاپ وجود دارند.
به موازات اين مسير چيزهاي ديگري نيز وجود دارند که دانش طراحي، دانش فني چاپ، اقتصاد صنعت و فرهنگ، علوم ارتباطات و بسياري فاکتورهاي پناختي را در زمره خود دارد.
متولي يک صنعت در خصوص همه جوانب صنعت خود مسئول است. اين جا است که وظايف اداره کل چاپ و نشر به عنوان متولي از اتحاديه‌هاي صنفي نظير اتحاديه چاپخانه‌داران، صحافان، ليتوگرافان و… جدا مي‌شود. بسياري از عوامل و صنوف تاثيرگذار ديگر نيز وجود دارند که هيچ تشکل صنفي براي خود ندارند و يا در تشکلهاي صنفي و صنعتي ديگري آميخته شده‌اند.
رسيدگي به صنعت چاپ کشور فقط رسيدگي به ماشين‌آلا‌ت نيست. ماشين‌آلا‌ت بخشي از مسير توليد آثار چاپ است. قيمت ماشين‌آلا‌ت، کيفيت و کميت ماشين‌آلا‌ت، تخصص کار با ماشين‌آلا‌ت، تامين قطعات و ملزومات ماشين‌آلا‌ت و مسائل مشابه آن بيشترين دغدغه چه کسي است؟ يک چاپخانه‌دار.
کسي که اصلا در فکر خريد ماشين چاپ يا صحافي و يا ماشين ديگري نيست اما تامين‌کننده موادچاپي نظير کاغذ يا يک طراح گرافيک آثار چاپي يا ناظر چاپ يا پژوهشگر است چه قدر بايد بنشيند و ناظر تدبيرهاي چاپخانه‌اي براي صنعت چاپ باشد؟
نمي‌خواهيم دلا‌يلي که وضع موجود را پيش آورده‌اند برشماريم اما به هر حال مديريتهاي صنعت چاپ کشور ما مديريتهاي چاپخانه‌اي است و صنعت چاپ را “تنها” از منظر چاپخانه مي‌بيند. سفارشات چاپي ايران که به خارج از کشور مي‌روند، سفارشاتي که از چاپخانه برگشت مي‌خورند، کارهاي چاپي که ضايع مي‌شوند، دانشجوياني که به چاپ علا‌قمند يا بي‌علا‌قه مي‌شوند، سفارش‌دهندگاني که در ارتباط با يک کار چاپي ورشکست مي‌شوندگان، کتابها و مقالات تخصصي چاپ که بسيار بد و يا خوب ترجمه مي‌شوند، منابع اطلا‌عاتي غلط و يا ناياب در زمينه چاپ، تعرفه گمرکي بعضي مواد تاثيرگذار در هزينه‌هاي چاپ و خيلي موارد ديگر وجود دارند که روي آمارهاي صنعت چاپ را تاثير مي‌گذارند. اما در بحثهاي مديريتي صنعت چاپ کشور فقط بحث ماشين‌آلا‌ت که فقط دغدغه صنفي يک “چاپخانه‌دار” است بزرگ و چاره‌جويي مي‌شود.
اين طور است که صنعت چاپ کشور ما نامتعادل مي‌شود.
====================================================
آنها که امروز بيش از همه از نابساماني واردات و نصب ماشين‌آلا‌ت چاپ گله مي‌کنند خود بيشترين نقش را در ايجاد جو فعلي داشته‌اند. زيرا تصويري که ايشان از چاپ به جامعه ارائه داده‌اند تنها تصوير چاپخانه و شغل چاپخانه‌داري بوده است.
====================================================.
اگر يک ماشين‌ساز صنعت چاپ کشور براي يافتن يک مترجم قوي و مسلط که اطلا‌عات فني توليداتش را براي ارائه به بازارهاي بين‌المللي برايش ترجمه کند عاجز مي‌شود چه کسي مسئول است؟ براستي اگر مترجم متبحر در زمينه چاپ نداشته باشيم يا کم داشته باشيم چه کسي يا چه نهادي مسئول است؟
آيا غير از اين است که متولي صنعت چاپ کشور بايد همه صنعت را با هم ارتقا‌دهد. آنها که امروز بيش از همه از نابساماني وضعيت ماشين‌آلا‌ت چاپ گله مي‌کنند خود بيشترين نقش را در ايجاد جو فعلي داشته‌اند. زيرا تصويري که ايشان از چاپ به جامعه ارائه داده‌اند تنها تصوير چاپخانه و شغل چاپخانه‌داري بوده است. آن هم متاسفانه فقط يک نوع بخصوص از چاپ.
منبع بسياري از مشکلا‌ت صنعت چاپ در بيرون چاپخانه است. با سر و سامان دادن و توجه به صنعت چاپ در بيرون از چاپخانه بسياري از مشکلا‌ت چاپخانه‌دار نيز حل مي‌شود.
با معرفي مبسوط و شايسته ساير رشته‌هاي صنعت چاپ و هدايت سرمايه‌ها به سمت آنها تعادل در بازار چاپ کشور به وجود خواهد آمد. در ايران حتي افست رول نيز به اندازه برادر کوچکتر خود يعني افست ورقي توسعه نيافته و کمتر ناشر و نشريه‌اي جرات مي‌کند مجله يا کاتالوگ خود را به افست رول بسپارد. حتي کاغذ مناسب آن نيز در بازار يافت نمي‌شود. اين نتيجه مديريت چاپ کشور با تکيه بر چاپ کتاب است.
همين جا بايد تاکيد کرد که اين نقد با توجه به وضع فعلي است که در آن يک اداره دولتي در يک وزارتخانه فرهنگي در کنار چند تشکل صنفي مربوط به چند شاخه مهم صنفي، صنعت چاپ کشور را اداره مي‌کنند.
اگر يک تشکل صنفي فقط موضوعاتي را که در آن منافع دارد طرح کند، آنها را در دستور کار اداره دولتي مربوطه قرار دهد و به دولت براي اجراي آن فشار بياورد نه تنها کار بدي نکرده که در مسير منافع صنف خود انجام وظيفه کرده است. اين متولي قانوني کل صنعت چاپ است که بايد تعادل را حفظ کرده و وقت و بودجه و استعداد خود را به طور مناسب براي همه جوانب، صنوف و نانخورهاي اين صنعت تقسيم کند. اين در نهايت به نفع همه خواهد يود.
فايده نخست آن اين است که همه حرف و مشاغل مربوط به صنعت چاپ هماهنگ با هم پيشرفت خواهند کرد.
سود دوم آن نيز اين است که تمام حرف و مشاغل اين صنعت جذب سرمايه خواهند کرد و صنعت با عدم تعادل در سرمايه‌گذاري يعني مشکلي که اکنون دست به گريبان آن است مواجه نخواهد شد.
اکنون که بنا به سياستهاي اعلا‌مي وزارت ارشاد در سمينار فرصتهاي سرمايه‌گذاري در صنعت چاپ ايران،متولي صنعت چاپ کشور به بخش بسته‌بندي نيز توجه نشان داده است بايد توجه داشت که چاپ در بخش بسته‌بندي بسيار متنوع و گوناگون است. اين تنوع شامل تمام جوانب کار نظير سطوح چاپ، مواد کمکي چاپ مانند مرکب، ماشين‌آلا‌ت خاص، نيروي متخصص و… مي‌باشد.
با ورود به حوزه چاپ بسته‌بندي يکي از صنايع بزرگ کشور وارد معادلا‌ت اداره کل چاپ و نشر خواهد شد. اين صنعت، صنعت پلا‌ستيک است که بخش زيادي از آن درگير بسته‌بندي و چاپ روي آن است.
=====================================================
منبع بسياري از مشکلا‌ت صنعت چاپ در بيرون از چاپخانه است. با سر و سامان دادن و توجه به صنعت چاپ در بيرون از چاپخانه بسياري از مشکلا‌ت چاپخانه‌دار نيز حل مي‌شود.
======================================================
مسئوليتهاي زيادي بر دوش متولي چاپ کشور خواهد افتاد. توجه به بخش قالبسازي و تاثير آن در اثر نهايي بيش از پيش بايد مورد توجه قرار گيرد. ماشين‌آلا‌ت مکمل نظير دايکات، داغي، لمينيت، جعبه‌چسبان و امثال آنها به عنوان عوامل تاثيرگذار بر نتيجه پروژه‌هاي چاپي بايد در منظر مديران قرار گيرند. وضعيت چاپ روي فلز و شيشه بايد بررسي شود.
توجه به چاپ بسته‌بندي از سوي متولي چاپ کشور اگر تنها در مسير رفع معضلا‌ت و موانع باشد براي بسته‌بندي کشور بسيار فرح‌بخش و کارگشا است.
به طور کلي موارد مهمي که در مرکز مديريت چاپ کشور مي‌تواند مورد توجه قرار گيرد موارد زير است:
– بررسي و رايزني در خصوص نعيين تعرفه واردات تمام کالا‌هاي موثر در صنعت چاپ کشور
– رفع موانع براي دسترسي به مواد و ملزومات لا‌زم براي صنعت چاپ کشور از طريق رفع مشکلا‌ت توليدکنندگان و يا تسهيل واردات
– تعريف مشاغل متنوع بالقوه در صنعت چاپ و معرفي مبادي ورود به اين مشاغل
– برنامه‌ريزي و تسهيل تربيت نيروي متخصص براي تمام مشاغل تاثيرگذار بر صنعت چاپ و ترغيب افراد و سازمانها براي فعاليت آموزشي در صنعت چاپ
– طراحي و معرفي مدلهاي سرمايه‌گذاري با استفاده از الگوهاي موفق در دنيا
– حضور موثر در جلسات و مراجعي که تصميمات آنها بر صنعت چاپ کشور تاثير دارد (مانند تشکلهاي پليمري و سلولزي)
– ايجاد وفاق و همگرايي در تشکلهاي صنفي موثر در صنعت چاپ کشور (مانند تشکلهاي گرافيک، تبليغات، چاپخانه‌داران، نايلون و…)
– بازنگري و اصلاح قوانين و آيين‌نامه‌هاي مربوط به صنعت چاپ کشور که امروز مورد تاييد اين صنعت و در مسير توسعه کشور نمي‌باشد.
– ايجاد فضاي مناسب براي ابراز عقايد و نظرات در خصوص مديريت صنعت چاپ کشور
– ايجاد اعتماد به نفس در نوآوران صنعت چاپ کشور و پشتيباني از ايشان
– برنامه‌ريزي و تلا‌ش جدي براي صادرات خدمات چاپ و حمايت از دست‌اندرکاران اين امر
