به بهانه نامگذاری یک روز به نام روز ملی صنعت چاپ
صنعت چاپ نیز مانند سایر صنایع جهان جوانبی دارد که آن را شکل می‌دهد. هسته اصلی این صنعت فن‌آوری و تجهیزات آن است که در میانه مسیر پروژه‌های چاپی قرار گرفته است. اما همه صنعت چاپ به ماشینآلات آن ختم نمی‌شود. صنعت چاپ مانند هر صنعت دیگری ورودی و خروجی دارد. سطوح چاپ (کاغذ، مقوا، فیلم پلا‌ستیک و…)، مرکب، حلا‌ل، نیروی کار، طرحهای چاپی و… چیزهایی هستند که بر تجهیزات چاپ وارد می‌شوندو کارهای چاپ شده، بازارهای مصرف آثار چاپی، ضایعات و… چیزهایی هستند که در پس تجهیزات چاپ وجود دارند.
به موازات این مسیر چیزهای دیگری نیز وجود دارند که دانش طراحی، دانش فنی چاپ، اقتصاد صنعت و فرهنگ، علوم ارتباطات و بسیاری فاکتورهای پناختی را در زمره خود دارد.
متولی یک صنعت در خصوص همه جوانب صنعت خود مسئول است. این جا است که وظایف اداره کل چاپ و نشر به عنوان متولی از اتحادیه‌های صنفی نظیر اتحادیه چاپخانه‌داران، صحافان، لیتوگرافان و… جدا می‌شود. بسیاری از عوامل و صنوف تاثیرگذار دیگر نیز وجود دارند که هیچ تشکل صنفی برای خود ندارند و یا در تشکلهای صنفی و صنعتی دیگری آمیخته شده‌اند.
رسیدگی به صنعت چاپ کشور فقط رسیدگی به ماشینآلات نیست. ماشینآلات بخشی از مسیر تولید آثار چاپ است. قیمت ماشینآلات، کیفیت و کمیت ماشینآلات، تخصص کار با ماشینآلات، تامین قطعات و ملزومات ماشینآلات و مسائل مشابه آن بیشترین دغدغه چه کسی است؟ یک چاپخانه‌دار.
کسی که اصلا در فکر خرید ماشین چاپ یا صحافی و یا ماشین دیگری نیست اما تامین‌کننده موادچاپی نظیر کاغذ یا یک طراح گرافیک آثار چاپی یا ناظر چاپ یا پژوهشگر است چه قدر باید بنشیند و ناظر تدبیرهای چاپخانه‌ای برای صنعت چاپ باشد؟
نمی‌خواهیم دلا‌یلی که وضع موجود را پیش آورده‌اند برشماریم اما به هر حال مدیریتهای صنعت چاپ کشور ما مدیریتهای چاپخانه‌ای است و صنعت چاپ را “تنها” از منظر چاپخانه می‌بیند. سفارشات چاپی ایران که به خارج از کشور می‌روند، سفارشاتی که از چاپخانه برگشت می‌خورند، کارهای چاپی که ضایع می‌شوند، دانشجویانی که به چاپ علا‌قمند یا بی‌علا‌قه می‌شوند، سفارش‌دهندگانی که در ارتباط با یک کار چاپی ورشکست می‌شوندگان، کتابها و مقالا‌ت تخصصی چاپ که بسیار بد و یا خوب ترجمه می‌شوند، منابع اطلا‌عاتی غلط و یا نایاب در زمینه چاپ، تعرفه گمرکی بعضی مواد تاثیرگذار در هزینه‌های چاپ و خیلی موارد دیگر وجود دارند که روی آمارهای صنعت چاپ را تاثیر می‌گذارند. اما در بحثهای مدیریتی صنعت چاپ کشور فقط بحث ماشینآلات که فقط دغدغه صنفی یک “چاپخانه‌دار” است بزرگ و چاره‌جویی می‌شود.
این طور است که صنعت چاپ کشور ما نامتعادل می‌شود.
====================================================
آنها که امروز بیش از همه از نابسامانی واردات و نصب ماشینآلات چاپ گله می‌کنند خود بیشترین نقش را در ایجاد جو فعلی داشته‌اند. زیرا تصویری که ایشان از چاپ به جامعه ارائه داده‌اند تنها تصویر چاپخانه و شغل چاپخانه‌داری بوده است.
====================================================.
اگر یک ماشین‌ساز صنعت چاپ کشور برای یافتن یک مترجم قوی و مسلط که اطلا‌عات فنی تولیداتش را برای ارائه به بازارهای بین‌المللی برایش ترجمه کند عاجز می‌شود چه کسی مسئول است؟ براستی اگر مترجم متبحر در زمینه چاپ نداشته باشیم یا کم داشته باشیم چه کسی یا چه نهادی مسئول است؟
آیا غیر از این است که متولی صنعت چاپ کشور باید همه صنعت را با هم ارتقا‌دهد. آنها که امروز بیش از همه از نابسامانی وضعیت ماشینآلات چاپ گله می‌کنند خود بیشترین نقش را در ایجاد جو فعلی داشته‌اند. زیرا تصویری که ایشان از چاپ به جامعه ارائه داده‌اند تنها تصویر چاپخانه و شغل چاپخانه‌داری بوده است. آن هم متاسفانه فقط یک نوع بخصوص از چاپ.
منبع بسیاری از مشکلا‌ت صنعت چاپ در بیرون چاپخانه است. با سر و سامان دادن و توجه به صنعت چاپ در بیرون از چاپخانه بسیاری از مشکلا‌ت چاپخانه‌دار نیز حل می‌شود.
با معرفی مبسوط و شایسته سایر رشته‌های صنعت چاپ و هدایت سرمایه‌ها به سمت آنها تعادل در بازار چاپ کشور به وجود خواهد آمد. در ایران حتی افست رول نیز به اندازه برادر کوچکتر خود یعنی افست ورقی توسعه نیافته و کمتر ناشر و نشریه‌ای جرات می‌کند مجله یا کاتالوگ خود را به افست رول بسپارد. حتی کاغذ مناسب آن نیز در بازار یافت نمی‌شود. این نتیجه مدیریت چاپ کشور با تکیه بر چاپ کتاب است.
همین جا باید تاکید کرد که این نقد با توجه به وضع فعلی است که در آن یک اداره دولتی در یک وزارتخانه فرهنگی در کنار چند تشکل صنفی مربوط به چند شاخه مهم صنفی، صنعت چاپ کشور را اداره می‌کنند.
اگر یک تشکل صنفی فقط موضوعاتی را که در آن منافع دارد طرح کند، آنها را در دستور کار اداره دولتی مربوطه قرار دهد و به دولت برای اجرای آن فشار بیاورد نه تنها کار بدی نکرده که در مسیر منافع صنف خود انجام وظیفه کرده است. این متولی قانونی کل صنعت چاپ است که باید تعادل را حفظ کرده و وقت و بودجه و استعداد خود را به طور مناسب برای همه جوانب، صنوف و نانخورهای این صنعت تقسیم کند. این در نهایت به نفع همه خواهد یود.
فایده نخست آن این است که همه حرف و مشاغل مربوط به صنعت چاپ هماهنگ با هم پیشرفت خواهند کرد.
سود دوم آن نیز این است که تمام حرف و مشاغل این صنعت جذب سرمایه خواهند کرد و صنعت با عدم تعادل در سرمایه‌گذاری یعنی مشکلی که اکنون دست به گریبان آن است مواجه نخواهد شد.
اکنون که بنا به سیاستهای اعلا‌می وزارت ارشاد در سمینار فرصتهای سرمایه‌گذاری در صنعت چاپ ایران،متولی صنعت چاپ کشور به بخش بسته‌بندی نیز توجه نشان داده است باید توجه داشت که چاپ در بخش بسته‌بندی بسیار متنوع و گوناگون است. این تنوع شامل تمام جوانب کار نظیر سطوح چاپ، مواد کمکی چاپ مانند مرکب، ماشینآلات خاص، نیروی متخصص و… می‌باشد.
با ورود به حوزه چاپ بسته‌بندی یکی از صنایع بزرگ کشور وارد معادلا‌ت اداره کل چاپ و نشر خواهد شد. این صنعت، صنعت پلا‌ستیک است که بخش زیادی از آن درگیر بسته‌بندی و چاپ روی آن است.
=====================================================
منبع بسیاری از مشکلا‌ت صنعت چاپ در بیرون از چاپخانه است. با سر و سامان دادن و توجه به صنعت چاپ در بیرون از چاپخانه بسیاری از مشکلا‌ت چاپخانه‌دار نیز حل می‌شود.
======================================================
مسئولیتهای زیادی بر دوش متولی چاپ کشور خواهد افتاد. توجه به بخش قالبسازی و تاثیر آن در اثر نهایی بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد. ماشینآلات مکمل نظیر دایکات، داغی، لمینیت، جعبه‌چسبان و امثال آنها به عنوان عوامل تاثیرگذار بر نتیجه پروژه‌های چاپی باید در منظر مدیران قرار گیرند. وضعیت چاپ روی فلز و شیشه باید بررسی شود.
توجه به چاپ بسته‌بندی از سوی متولی چاپ کشور اگر تنها در مسیر رفع معضلا‌ت و موانع باشد برای بسته‌بندی کشور بسیار فرح‌بخش و کارگشا است.
به طور کلی موارد مهمی که در مرکز مدیریت چاپ کشور می‌تواند مورد توجه قرار گیرد موارد زیر است:
– بررسی و رایزنی در خصوص نعیین تعرفه واردات تمام کالا‌های موثر در صنعت چاپ کشور
– رفع موانع برای دسترسی به مواد و ملزومات لا‌زم برای صنعت چاپ کشور از طریق رفع مشکلا‌ت تولیدکنندگان و یا تسهیل واردات
– تعریف مشاغل متنوع بالقوه در صنعت چاپ و معرفی مبادی ورود به این مشاغل
– برنامه‌ریزی و تسهیل تربیت نیروی متخصص برای تمام مشاغل تاثیرگذار بر صنعت چاپ و ترغیب افراد و سازمانها برای فعالیت آموزشی در صنعت چاپ
– طراحی و معرفی مدلهای سرمایه‌گذاری با استفاده از الگوهای موفق در دنیا
– حضور موثر در جلسات و مراجعی که تصمیمات آنها بر صنعت چاپ کشور تاثیر دارد (مانند تشکلهای پلیمری و سلولزی)
– ایجاد وفاق و همگرایی در تشکلهای صنفی موثر در صنعت چاپ کشور (مانند تشکلهای گرافیک، تبلیغات، چاپخانه‌داران، نایلون و…)
– بازنگری و اصلاح قوانین و آیین‌نامه‌های مربوط به صنعت چاپ کشور که امروز مورد تایید این صنعت و در مسیر توسعه کشور نمی‌باشد.
– ایجاد فضای مناسب برای ابراز عقاید و نظرات در خصوص مدیریت صنعت چاپ کشور
– ایجاد اعتماد به نفس در نوآوران صنعت چاپ کشور و پشتیبانی از ایشان
– برنامه‌ریزی و تلا‌ش جدی برای صادرات خدمات چاپ و حمایت از دست‌اندرکاران این امر
