در این مقاله به معرفی راهکارهایی نوین در زمینه بسته‌بندی قوطی ایروسُل و اسپری می‌پردازیم. این نوع طراحی پیشتر تنها در قالب اختراع به ثبت رسیده بوده و تاکنون استفاده تجاری گسترده از آنها صورت نگرفته است.
قوطی ایروسُل یا اسپری
یک قوطی ایروسُل یا اسپری در نقش یک بیرون‌دهنده عمل می‌کند که ماده اصلی را تحت فشار حفظ کرده و می‌تواند آن را (معمولا توسط یک گاز پیشران) به صورت اسپری ریز آزاد کند. این هدف با استفاده از قوطی‌ای محقق می‌شود که حاوی یک مایع تحت فشار است. وقتی دریچه اسپری باز می‌شود، مایع با فشار به سمت یک سوراخ کوچک، هدایت شده و به صورت یک ایروسُل یا مه خارج می‌شود. به این منظور یک گاز مخصوص انبساط می‌یابد تا ماده (یا “بار”) مد نظر را به بیرون هدایت کند و تنها کمی از پیشرانه درون قوطی تبخیر می‌شود تا یک فشار یکنواخت را حفظ کند. بیرون قوطی، قطرات پیشرانه به سرعت تبخیر می‌شوند و ماده اصلی را به صورت ذرات یا قطرات بسیار ریز معلق بر جای می‌گذارند.
یک اتمیزر یا اسپری‌پمپ ، وسیله‌ای مشابه است که به جای گاز ذخیره شده، توسط یک پمپ دستی تحت فشار قرار می‌گیرد. این سیستم به عنوان پیشگام سیستم بی‌هوا در فناوری ایروسُل محسوب می‌شود.
در بخش دارویی و پزشکی، کاربردهای چندانی برای ایروسُل‌ها وجود ندارد، اما در بخش خانگی، محصولات متعددی وجود دارند که از محتویات خطرناکی از مواد شوینده تا رنگ‌ها برخوردار بوده و اکثر آنها بدون محافظت کافی استفاده می‌شوند. پیشرفته‌ترین برندها در این زمینه، نوعی محافظت را فراهم می‌کنند. از جمله ایروسُل رنگ Valspar.
شرکت رنگ Valspar در سال 2011 یک طرح جدید برای قوطی اسپری خود ارائه داد. سیستم تعبیه شده در قسمت بالایی این اسپری ثبت اختراع شده که یک بخش اصلی از طراحی قوطی است، از یک مکانیزم پیچشی قفل شونده برخوردار است. به طوری که از سیستم مجزایی به این منظور در بالای قوطی استفاده نمی‌شود. Valspar ادعا دارد که “این مکانیزم سرخودِ “پیچش و قفل”، با جلوگیری از اسپری ناخواسته وقتی درپوش به اندازه 90 درجه چرخانده شود، موجب رنگ‌کاری و انبارش تمیزتر و مطمئن‌تر می‌شود.”
اما حتی در تبلیغات پیرامون این قوطی، Valspar به مساله مقاوم بودن به دستکاری کودک اشاره نمی‌کند. وسیله “پیچش و قفل” شونده این قوطی به عنوان یک وسیله محافظتی در برابر کودک طراحی نشده است. تنها گفته می‌شود که موقع انبارش، مانع از اسپری ناخواسته می‌شود.
ایروسُل‌های مقاوم به دستکاری کودک
به طور کلی، ظروف ایروسُل یا اسپری‌پمپ‌ها (یا همان اتمیزرهای) مقاوم به دستکاری کودک از یک وسیله فعال‌ساز اسپری برخوردارند که در بالاترین قسمت ظرف قرار داشته و توسط یک درپوش ایمنی برای جلوگیری از خروج محتویات توسط کودک پوشش داده شده است.
در نمونه‌هایی که در این مقاله معرفی می‌شوند، درپوش به آسانی قابل برداشتن است، اما امکان استفاده از فعال‌ساز اسپری وجود ندارد. درپوش باید وارونه شده، به انتهای قوطی متصل گردیده و سپس برای اعمال نیرو به فعال‌ساز اسپری استفاده شده و آن را آماده فعال‌سازی کند.
مکانیزم‌های معرفی شده در این جا، به طور خاص می‌توانند ویژگی مقاوم بودن به دستکاری محصولات اسپری خطرناک برای کودکان را فراهم کنند. زیرا از یک بدنه بیرونی و در واقع نوعی اسلیو برخوردارند که امکان تعبیه‌ی آنها دور بدنه‌ی یک ایروسُل معمولی وجود دارد. به عبارت دیگر شما توسط آنها می‌توانید یک ایروسُل معمولی را به یک قوطی ایروسُل مقاوم به دستکاری کودک تبدیل کنید.
هر سه ثبت اختراع یکی پس از دیگری و به فواصل نزدیک توسط مخترعی به نام استیوارت دبلیو.دیژانگ انجام شده است.
درپوش‌های CR با لیفت از انتها
برای بیرون دادن محصول با استفاده از این درپوش مقاوم به دستکاری کودک، مصرف‌کننده ابتدا درپوش را برداشته، آن را سر و ته کرده و به انتهای ظرف متصل می‌کند تا صدایی کلیک‌مانند بشنود. سپس پمپ درونی یا اسپری کننده ایروسُل را به سمت بالا کشیده و به این ترتیب موجب فعال‌سازی اسپری‌کننده و خروج محصول می‌شود. پس از استفاده، درپوش از انتهای ظرف بیرونی برداشته شده، سیستم اسپری به سمت داخل حرکت کرده و درپوش دوباره به بالای ظرف متصل می‌شود.
آن چه گفته شد نشان می‌دهد که در این فناوری، نوعی از ظرف بیرونی وجود دارد که در آن، ایروسُل اصلی به سمت بالا و پایین لغزش می‌کند. مطابق با ثبت اختراع شماره US8544664، در این طراحی، بدنه اصلی ظرف طوری تطبیق یافته که یک ظرف اسپری را توسط فعال‌ساز اسپری که در قسمت بالایی ظرف تعبیه شده (این بدنه بیرونی یا اسلیو، ظرف CR نامیده می‌شود) دریافت کند و حداقل از اجزای مقابل برخوردار است: یک شیار میله‌ای بالابر در انتهای خود، یک درپوش داخلی برای اتصال دایمی به بالای ظرف پس از قرار دادن ظرف اسپری در آن جا و یک درپوش بیرونی با حداقل یک میل بالابر دارای برجستگی به سمت پایین.
نحوه استفاده این گونه است: مصرف‌کننده درپوش بیرونی را برمی‌دارد، آن را سر و ته کرده و پس از نصب آن به انتهای قوطی، از آن جا به سمت بالا نیرو وارد می‌کند تا ظرف اسپری درون بدنه بیرونی را برای استفاده از فعال‌ساز اسپری و نازل آن، تا حد کافی به سمت بالا بیاورد.
یک طرح لیفت انتهایی مشابه مناسب برای نازل‌های عمودی در ثبت اختراع شماره US8584903 معرفی شده است. در این مدل، مصرف‌کننده درپوش را برمی‌دارد، آن را سر و ته کرده و به انتهای ظرف متصل می‌کند. به این ترتیب به سیستم اسپری نیرو وارد شده و مصرف‌کننده می‌تواند توسط نوک انگشتش این سیستم را فعال کرده و از اسپری‌کننده به نحو نرمال استفاده کند. پس از استفاده، مصرف‌کننده درپوش را از انتهای سیستم اسپری برداشته، پمپ به طور لغزشی به سمت پایین حرکت کرده و در ظرف CR قرار می‌گیرد. سپس درپوش دوباره به بالای سیستم اسپری متصل می‌شود.
مشابه با نمونه قبلی، این طراحی نیز از یک ظرف CR (بدنه بیرونی یا اسلیو) برای گرفتن ظرف اسپری توسط یک فعال‌ساز نازل اسپری عمودی (که در قسمت بالای ظرف قرار دارد) استفاده می‌کند و حداقل از اجزای مقابل برخوردار است یک شیار میله‌ای بالابر در انتهای خود، یک درپوش برای اتصال دایمی به بالای ظرف پس از قرارگیری ظرف اسپری در جای خود و یک درپوش بیرونی با حداقل یک میله بالابر که برجستگی به سمت پایین دارد.
در هر دو طراحی مذکور، نازل اسپری وقتی درپوش برداشته می‌شود پنهان است و کل ایروسُل در ظرف CR فرو رفته است. درپوش با میله بالابر خود (که برجستگی به سمت پایین دارد) باید در شیار انتهای ظرف CR قرار داده شده و در حالی که انگشتان یک دست، کناره‌ی ظرف CR را نگه می‌دارند، به سمت بالا آورده شود. این حرکت رو به بالا موجب درگیر شدن فعال‌ساز اسپری می‌شود.
کاملا قابل درک است که انجام مراحلی که باید برای فعال‌سازی اسپری نازل انجام شود، برای یک کودک بسیار دشوار است.
درپوش CR با قفل بالایی
برای بیرون دادن محصول با استفاده از این درپوش مقاوم به دستکاری کودک، مصرف‌کننده درپوش را بر می‌دارد، آن را سر و ته کرده و به سرِ ظرف متصل می‌کند. فشار رو به پایین اعمالی به درپوش سر و ته شده به فعال‌ساز اسپری وارد شده و محصول را بیرون می‌دهد. پس از استفاده، درپوش از بالای ظرف بیرونی برداشته شده، سر و ته شده و دوباره به سر بطری متصل می‌شود. آن طور که در ثبت اختراع شماره US8360281 (ظرف مقاوم به دستکاری کودک با درپوش سر و ته شونده برای فعال‌سازی اسپری) اعلام شده، از یک ظرف CR به عنوان اسلیو روی یک ایروسُل معمولی استفاده می‌کند. عملکرد این سیستم مشابه با سیستم‌های پیشتر معرفی شده است.
ظرف CR باید بتواند یک ظرف اسپری (ایروسُل، اتمیزِر) را توسط یک فعال‌ساز اسپری که در بالاترین قسمت تعبیه شده و اسپری نازل در خود جای دهد. علاوه بر این، از یک درپوش داخلی تطبیق یافته برای اتصال دایمی به بالای ظرف CR و حداقل یک شیار کلیدی برای قرارگیری یک جزء کلیدمانند در آن جا برای فعال‌سازی یک ظرف اسپری با اعمال فشار به داخل برخوردار است. درپوش بیرونی روی درپوش داخلی جفت شده و از جزء کلیدمانندی (با
برجستگی رو به بالا) برخوردار است که موقع سر و ته شدن و نصب روی درپوش داخلی برای فعال‌سازی اسپری استفاده می‌شود.
اینها نمونه‌هایی از اختراعات برای قوطی‌های ایروسُل و اسپری بودند. البته به روشنی مشخص نیست که این ابداعات به عنوان CR (مقاوم به دستکاری کودک) پذیرفته شده یا به حد کافی آزموده شده باشند. در هر صورت چنین نوآوری‌هایی بسیار جذاب هستند و زمینه‌ای از بسته‌بندی CR (ایروسُل‌ها) را پوشش می‌دهند که تاکنون به خوبی مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
این بسته‌ها نمونه‌هایی از بسته‌های دو در یک هستند که تاکنون به اشکال مختلف از جمله کیسه در جعبه، کیسه در بطری و حتی کیسه در کیسه شاهد آنها بوده‌ایم.
فناوری “ایروسُل-در-یک-ظرف-صلب” با ویژگی مقاوم بودن به دستکاری کودک، امکانات بسیاری را برای مهندسین خبره بسته‌بندی فراهم می‌آورد.
