مروری بر مهمترین رویدادهای دو صنعت بسته‌بندی و چاپ و صنایع وابسته به آن در آذرماه 1403
رضا اسعدی نظرلو
سرمایه‌گذاری جدید در تولید فیلم‌های بسته‌بندی چندلایه در کرمانشاه
شرکت توسعه پلیمر سبز غرب در کرمانشاه از آغاز فاز دوم پروژه تولید فیلم‌های بسته‌بندی چندلایه خود خبر داد. این پروژه با سرمایه‌گذاری بیش از ۱۸۰ میلیارد تومان و با هدف تأمین نیاز صنایع غذایی و دارویی کشور در حال اجراست. خط جدید تولید از فناوری کو-اکستروژن ۷ لایه بهره می‌برد که امکان تولید فیلم‌هایی با خواص مکانیکی و محافظت بالا را فراهم می‌کند.
به گفته مهندس سعید نیک‌فر، مدیرعامل شرکت توسعه پلیمر سبز غرب، این خط تولید ظرفیت تولید روزانه ۲۵ تن فیلم پلی‌الفینی دارد و به‌طور خاص برای بسته‌بندی‌های خلأ، بسته‌بندی محصولات پروتئینی و لبنیات طراحی شده است. همچنین این مجموعه موفق به اخذ استانداردهای کیفی ISO 22000 و HACCP برای استفاده در صنایع غذایی شده است.
نیک‌فر افزود که بخش قابل توجهی از تولیدات این خط برای صادرات به کشورهای عراق، ارمنستان و عمان برنامه‌ریزی شده و مذاکراتی با چند برند اروپایی نیز در جریان است. کارشناسان معتقدند توسعه این‌گونه خطوط تولید می‌تواند به کاهش وابستگی به واردات فیلم‌های چندلایه کمک کرده و ارزآوری قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد.
انتقاد از روند کند صدور مجوز برای چاپخانه‌های صنعتی در شهرک‌های تخصصی
رئیس انجمن صنفی چاپخانه‌داران صنعتی تهران، مهندس محمدرضا حیدری، در نشست خبری با خبرنگاران از روند طولانی و پیچیده صدور مجوز برای راه‌اندازی چاپخانه‌های صنعتی در شهرک‌های صنعتی ابراز نارضایتی کرد. به گفته او، برخی متقاضیان بیش از یک سال است که منتظر دریافت مجوز فعالیت هستند، در حالی‌که فرآیند مشابه در سایر صنایع به مراتب سریع‌تر انجام می‌شود.
حیدری اظهار داشت که بخش مهمی از این تأخیرها مربوط به ناهماهنگی میان سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان غذا و دارو، و شرکت شهرک‌های صنعتی ایران است. این نهادها هریک ضوابط خاصی برای صدور مجوز دارند که گاهی با یکدیگر هم‌پوشانی ندارد و همین موضوع باعث سردرگمی سرمایه‌گذاران می‌شود.
او تأکید کرد که راه‌اندازی چاپخانه‌های مدرن، نه‌تنها تهدیدی برای محیط زیست نیست بلکه با استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند چاپ‌های بدون حلال، فیلترهای تصفیه هوا و جوهرهای پایه آبی، می‌تواند در چارچوب استانداردهای زیست‌محیطی فعالیت کند. انجمن چاپخانه‌داران از وزارت صنعت، معدن و تجارت خواسته است تا کارگروه مشترکی با حضور همه دستگاه‌های ذی‌ربط برای تسریع روند مجوزدهی تشکیل دهد.
آغاز تولید انبوه لیبل‌های هوشمند NFC در تبریز
شرکت آتیه‌نگر مدار آذر در تبریز تولید انبوه لیبل‌های هوشمند مبتنی بر فناوری NFC را آغاز کرد. این لیبل‌ها با هدف استفاده در بسته‌بندی کالاهای آرایشی، دارویی و لوکس طراحی شده‌اند و قابلیت ردیابی، احراز اصالت و ارتباط با مشتری را فراهم می‌کنند.
دکتر علی عسگری، مدیر تحقیق و توسعه شرکت آتیه‌نگر مدار آذر، اعلام کرد که این لیبل‌ها از تراشه‌های حافظه‌دار بهره می‌برند و با استفاده از گوشی‌های هوشمند قابل خواندن هستند. مصرف‌کننده می‌تواند با نزدیک کردن تلفن همراه خود به بسته‌بندی، اطلاعات مربوط به تاریخ تولید، ترکیبات محصول، و همچنین پیام‌های تبلیغاتی و تخفیف‌های ویژه را دریافت کند.
این پروژه با همکاری پژوهشکده فناوری‌های نوین دانشگاه صنعتی سهند و با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی اجرا شده است. کارشناسان معتقدند استفاده از چنین فناوری‌هایی می‌تواند به کاهش عرضه کالای قاچاق و تقلبی در بازار کمک کند و تجربه کاربری متفاوتی برای مشتریان ایجاد کند. این لیبل‌ها از اوایل زمستان بر روی بسته‌بندی چند برند داخلی محصولات آرایشی و بهداشتی عرضه خواهند شد.
ورود یک برند ایرانی به بازار چاپ دیجیتال صنعتی با دستگاه UV رول‌تومیدیا
شرکت مهرتاب‌نگار ایرانیان با راه‌اندازی خط جدید چاپ دیجیتال صنعتی مبتنی بر فناوری UV رول‌تومیدیا، وارد بازار چاپ صنعتی روی متریال‌های خاص شد. این شرکت اعلام کرد که دستگاه وارداتی جدید از کشور ژاپن بوده و قادر است با رزولوشن بالا روی متریال‌هایی مانند وینیل، PVC، پارچه‌های فنی و انواع فیلم‌های پلیمری چاپ کند.
مهندس فرشاد لطیفی، مدیر فنی شرکت مهرتاب‌نگار ایرانیان، گفت که این دستگاه با عرض چاپ ۳۲۰ سانتیمتر و سرعت ۶۰ متر مربع در ساعت، پاسخگوی نیازهای صنایع بسته‌بندی، تابلوهای تبلیغاتی، لیبل‌های صنعتی و پوشش‌دهی سطوح نمای فروشگاهی خواهد بود. از ویژگی‌های برجسته این فناوری می‌توان به خشک شدن آنی جوهر، مصرف پایین انرژی و سازگاری با محیط زیست اشاره کرد.
این حرکت، نخستین گام شرکت مهرتاب‌نگار برای ورود به بازار چاپ‌های صنعتی هوشمند در ایران محسوب می‌شود. همچنین مذاکره با چند برند خارجی برای ارائه خدمات چاپ OEM در حال انجام است. این نوع چاپ، به‌دلیل انعطاف بالا در حجم و تنوع متریال، می‌تواند بازار جدیدی برای بسته‌بندی‌های خلاقانه در کشور ایجاد کند.
طراحی نرم‌افزار بومی مدیریت تولید در چاپخانه‌های بسته‌بندی
تیم فنی شرکت نرم‌افزار گستر نیک‌آسا موفق به توسعه یک نرم‌افزار بومی مدیریت تولید برای چاپخانه‌های فعال در حوزه بسته‌بندی شد. این نرم‌افزار که با نام تجاری “چاپ‌یار” عرضه شده، از مراحل پیش‌فاکتور تا تحویل نهایی محصول را به‌صورت یکپارچه مدیریت می‌کند.
مهندس بهنام علوی، مدیر پروژه چاپ‌یار، اعلام کرد که این سیستم بر اساس نیازسنجی میدانی از ۴۵ چاپخانه در تهران و اصفهان طراحی شده و امکاناتی مانند محاسبه اتوماتیک قیمت بر اساس متراژ، نوع مرکب و نوع پوشش، مدیریت موجودی انبار، زمان‌بندی تولید و ردیابی سفارشات را فراهم می‌کند. همچنین نسخه وب‌اپلیکیشن آن برای استفاده در موبایل و تبلت طراحی شده است.
این نرم‌افزار در حال حاضر توسط چند چاپخانه بزرگ از جمله شرکت چاپ و بسته‌بندی هما گرافیک ایرانیان در حال تست نهایی است و انتظار می‌رود در سه‌ماهه نخست سال آینده به‌صورت عمومی عرضه شود. استفاده از نرم‌افزارهای بومی می‌تواند به دیجیتالی‌سازی فرآیندهای تولید در صنایع چاپ و بسته‌بندی کمک شایانی کند و بهره‌وری را افزایش دهد.
افتتاح مرکز نوآوری چاپ و بسته‌بندی در دانشگاه هنر تهران
دانشگاه هنر تهران با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مرکز نوآوری چاپ و بسته‌بندی را به‌صورت رسمی افتتاح کرد. این مرکز با هدف حمایت از استارتاپ‌های فعال در حوزه فناوری‌های نوین چاپ، طراحی بسته‌بندی‌های پایدار و توسعه نرم‌افزارهای تخصصی فعالیت خواهد کرد.
دکتر سمیرا کیانی، مدیر مرکز نوآوری چاپ و بسته‌بندی، در مراسم افتتاحیه اعلام کرد که این مرکز در فاز نخست میزبان ۸ تیم نوآور خواهد بود که در حوزه‌هایی مانند بسته‌بندی هوشمند، چاپ سه‌بعدی، طراحی گرافیک تعاملی و استفاده از مواد زیست‌پایه فعالیت دارند. او تأکید کرد که فضای کار اشتراکی، حمایت حقوقی، مشاوره کسب‌وکار و دسترسی به آزمایشگاه‌های تخصصی از جمله امکانات در اختیار تیم‌ها خواهد بود.
این پروژه مورد حمایت مستقیم مرکز تعاملات بین‌المللی معاونت علمی و فناوری قرار گرفته و هدف آن نیز اتصال استارتاپ‌های ایرانی به زنجیره تأمین منطقه‌ای و جهانی است. همچنین تفاهم‌نامه‌ای با صندوق نوآوری و شکوفایی برای تأمین مالی طرح‌های منتخب امضا شده است.
افزایش ۲۵ درصدی نرخ کاغذهای بسته‌بندی و واکنش صنف چاپ
افزایش بی‌سابقه قیمت کاغذهای مخصوص بسته‌بندی در آذرماه موجب واکنش شدید فعالان صنف چاپ و بسته‌بندی شد. طبق گزارش انجمن واردکنندگان کاغذ و مقوا، قیمت هر تن کاغذ کرافت و لاینر وارداتی نسبت به ماه گذشته بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است که دلیل آن نوسانات نرخ ارز و افزایش تعرفه‌های گمرکی عنوان شده است.
به گفته مهندس علی‌اکبر جلیلی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان خدمات چاپ ایران، این افزایش قیمت در مقطع حساس فعلی که تقاضا برای تولید جعبه و بسته‌بندی‌های صادراتی بالا رفته، لطمه جدی به رقابت‌پذیری شرکت‌های ایرانی وارد کرده است. او تصریح کرد که برخی تولیدکنندگان بسته‌بندی در حوزه خشکبار، دارو و قطعات صنعتی مجبور به کاهش حجم سفارشات صادراتی خود شده‌اند.
جلیلی پیشنهاد کرد که دولت باید راهکاری برای تأمین موقت مواد اولیه استراتژیک مانند کاغذهای بسته‌بندی در نظر بگیرد، به‌ویژه در ماه‌هایی که تقاضای خارجی بالا است. او خواستار تخصیص ارز ترجیحی یا معافیت موقت گمرکی برای واردات کاغذهایی شد که در داخل کشور تولید مشابه ندارند.
اولین کارخانه تولید جوهرهای پایه آب چاپ فلکسو در ایران راه‌اندازی شد
شرکت رنگین‌مرکب توس در مشهد از راه‌اندازی خط تولید جوهرهای پایه آب مخصوص چاپ فلکسو خبر داد. این کارخانه که به عنوان اولین واحد تولید این نوع جوهرها در ایران شناخته می‌شود، با ظرفیت تولید ماهانه ۲۰ تن جوهر وارد فاز بهره‌برداری شد.
دکتر مجید یوسفی، مدیرعامل شرکت رنگین‌مرکب توس، اعلام کرد که این جوهرها برای چاپ روی فیلم‌های پلیمری، کاغذهای کرافت، و لیبل‌های صنعتی طراحی شده‌اند و فاقد ترکیبات فرار آلی (VOC) هستند. او افزود که فرمولاسیون این محصولات با همکاری تیم پژوهشی دانشگاه فردوسی مشهد توسعه یافته و دارای گواهی‌های زیست‌محیطی بین‌المللی است.
با ورود این محصول به بازار، چاپخانه‌های داخلی می‌توانند به‌جای جوهرهای وارداتی با پایه حلال، از جوهرهای ایرانی پایه آب استفاده کنند که هم ایمنی بیشتری برای اپراتورها دارد و هم سازگار با محیط زیست است. کارشناسان امیدوارند که این اقدام منجر به افزایش تمایل بازار به سمت چاپ‌های سبز شود.
صادرات فناوری ایرانی ساخت دستگاه برش لیزری به عراق و ترکمنستان
شرکت دانش‌بنیان صنایع لیزر پویان در اصفهان موفق شد طی آذرماه، نخستین محموله از دستگاه‌های برش لیزری خود را به کشورهای عراق و ترکمنستان صادر کند. این دستگاه‌ها به‌ویژه برای ساخت قالب‌های بسته‌بندی و برش دقیق مقوا، فوم و فیلم‌های پلیمری در صنایع چاپ کاربرد دارند.
مهندس سجاد تیموری، مدیرعامل شرکت صنایع لیزر پویان، گفت که این دستگاه‌ها مجهز به نرم‌افزار اختصاصی طراحی شده توسط تیم داخلی هستند و دقت برش آن‌ها تا ۰.۰۵ میلی‌متر است. او افزود که تفاوت عمده این دستگاه‌ها با نمونه‌های وارداتی در قیمت پایین‌تر، خدمات پس از فروش فعال در منطقه و تطابق با نیازهای چاپخانه‌های منطقه‌ای است.
این صادرات در پی شرکت موفق شرکت در نمایشگاه تخصصی صنعت چاپ اربیل عراق در آبان‌ماه محقق شد. تیموری ابراز امیدواری کرد که بازارهای افغانستان، آذربایجان و قزاقستان نیز در سال آینده در لیست مشتریان محصولات این شرکت قرار گیرند.
بازنگری در آیین‌نامه نظارت بر بسته‌بندی داروهای گیاهی
سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آیین‌نامه جدیدی را برای نظارت دقیق‌تر بر بسته‌بندی داروهای گیاهی ابلاغ کرد. در این آیین‌نامه، تأکید ویژه‌ای بر الزامات ایمنی، درج اطلاعات شفاف و طراحی‌های غیرگمراه‌کننده شده است.
دکتر ناهید بیات، مدیرکل نظارت بر فرآورده‌های طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو، گفت که در نسخه جدید آیین‌نامه، شرکت‌های تولیدکننده موظف به استفاده از بسته‌بندی‌های مقاوم به نور، رطوبت و دمای بالا شده‌اند. همچنین اطلاعات محصول باید به دو زبان فارسی و انگلیسی روی بسته‌بندی درج شود تا امکان صادرات فراهم گردد.
او همچنین اضافه کرد که برای اولین بار، درج کد رهگیری و امکان استعلام اصالت از طریق سامانه تیتک برای محصولات گیاهی الزامی شده است. این اقدام در پی افزایش گزارش‌های مردمی از تقلبی بودن برخی داروهای گیاهی صورت گرفته و هدف آن افزایش شفافیت و اعتماد مصرف‌کننده است. انتظار می‌رود این آیین‌نامه تأثیر قابل توجهی در کیفیت و اعتبار برندهای داخلی در بازارهای خارجی داشته باشد.
