توسعه بی‌رویه صنعت کارتن، باعث ایجاد رقابت ناسالم توسط برخی از تولیدکنندگان گردیده و تولید مازاد بر نیاز نیز موجب سوء استفاده برخی از مصرف‌کنندگان کارتن شده است.
علیقلی اعظمی
مدیر انجمن مدیران صنایع کارتن
تغییرات جدید در هیئت مدیره و در اساسنامه و سازمان انجمن
بر اساس آخرین جلسه عمومی اعضاء که در سال جاری برگزار گردید تغییراتی در هیئت مدیره، و در اساسنامه انجمن داده نشد و هیئت مدیره نیز ابقاء گردیدند.
تغییرات جدید در اعضای انجمن
همان طور که مستحضر می‌باشید واحدهای تولیدکننده کارتن الزامی به عضویت در انجمن نداشته و اعضای فعلی انجمن بر اساس علاقه شخصی خود مبادرت به تشکیل این انجمن را نموده‌اند و در سال جاری نیز تمایل به عضو بودن در این انجمن را دارند، ضمن این که شرکت جدیدی نیز به اعضاء قبلی افزوده نشده است.
توافقات جدید با دولت، مجلس و تشکل‌های صنفی و صنعتی
با توجه به این که این انجمن بر اساس اساسنامه ثبت شده خود فاقد قدرت اجرائی بوده و صرفاً طرف مشورت ادارات و سازمان‌های دولتی، نهادها و همچنین کمیسیون‌های مجلس می‌باشد، شرکت در جلسات و همچنین مکاتبات با ایشان صرفاً به لحاظ مشورت و اظهارنظرهای کارشناسی صورت می‌پذیرد و منجر به توافقات لازم الاجرا نمی‌شود.
تحلیل وضعیت صنعت کارتن، تولیدکنندگان آن و مواد مورد نیاز آنها در بازار ایران
توضیح وضعیت صنعت کارتن و مواد مورد نیاز آن که عمدتاً کاغذ بسته‌بندی می‌باشد نیاز به ارائه برخی آمار بشرح ذیل دارد: طی سال‌های اخیر وزارت صنعت، معدن و تجارت بر اساس سیاست‌های سازمانی تعریف شده خود و از طریق سازمان‌های متبوعه مجوز توسعه این صنعت را (همانند بسیاری دیگر از تولیدات کشور که اشباع می‌باشند) صادر کرده و می‌کند و در حال حاضر طبق اطلاعات همین وزارتخانه تاکنون مقدار سه میلیون تن برای این صنعت ظرفیت‌سازی شده است.
این ظرفیت‌سازی بی‌رویه در حالی اتفاق افتاده که با توجه به رکود نسبی حاکم بر اقتصاد کشور، نیاز به کارتن و ورق در حال حاضر حدود ششصد‌هزار تن برآورد می‌گردد که تولید سال هزار و سیصد و نود و چهار کشور که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز مقدار پانصد و بیست هزار تن و در سال هزار و سیصد و نود و سه نیز حدود ششصد و بیست هزار تن اعلام شده مؤید این مسئله است.
بیشترین تولید کارتن در بهترین حالت اقتصادی کشور در سال‌های گذشته که رونق نسبی اقتصادی در کشور حاکم بوده مقدار ششصد و شصت هزار تن بوده و برآورد کارشناسی انجام شده نیز بیشترین نیاز کشور به کارتن در حالت اقتصادی مطلوب را حدود هفتصد و پنجاه تا هشتصد هزار تن در سال می‌داند.
این توسعه نامتعادل فقط باعث بوجود آمدن رقابت ناسالم و خارج شدن واحدهای تولیدکننده قدیمی که سعی در حفظ کیفیت خود را دارند و نیاز به سرمایه‌گذاری جهت تکمیل ماشین‌آلات برای ارتقاء کیفیت را دارند شده است.
در حال حاضر معضل فوق‌الذکر عرصه تولید کارتن را بقدری متأثر کرده که واحدهای بزرگ و ریشه‌دار قدیمی با ظرفیت سی تا چهل درصد ظرفیت پروانه خود فعالیت می‌کنند. در حال حاضر وضعیت تولیدکنندگان کاغذ به عنوان ماده اولیه اصلی صنعت کارتن نیز از وضعیت باثباتی برخوردار نمی‌باشد.
باتوجه به سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت که بدان اشاره شد، جهت تولید کاغذ بسته‌بندی(که عمدتاً نیز در صنعت کارتن مورد استفاده قرار می‌گیرد) بالغ بر دو میلیون و پانصد هزار تن ظرفیت‌سازی شده است.
با توجه به کمبود چوب جنگلی و برنامه استراحت ده ساله جنگل‌های شمال کشور که توسط سازمان محیط زیست پیگیری می‌شود، این ظرفیت کاغذ در حالتی است که عمده مواد اولیه مورد نیاز بر اساس استفاده از آخال و ضایعات کارتن و خمیر وارداتی (بعضاً حتی با استفاده از صد در صد خمیر وارداتی) هدف‌گذاری شده است.
متأسفانه کاغذ تولیدی داخلی از آخال نمی‌تواند نیاز صد در صد صنعت کارتن را که از ترکیب کاغذهای مختلف مبادرت به تولید ورق کارتن می‌نماید را برآورده کند.
علی‌رغم رشد کمی ایجاد شده در این صنعت متأسفانه کاغذ تولیدی توسط ایشان(به غیر از معدودی از تولیدکنندگان کاغذ) از نظر کیفی جوابگوی تولیدکنندگان کارتن نمی‌باشد. باتوجه به سرمایه‌گذاری عظیمی که در صنعت کاغذ شده است لاجرم تعدادی از این واحدها، کاغذ با کیفیت بسیار نازل و قیمت پائین تولید و در اختیار برخی از تولیدکنندگان کارتن قرار داده و ایشان نیز کارتن با کیفیت پائین تولید و عرضه می‌کنند که نه تنها باعث بروز خسارت و ضایعات زیاد برای مصرف‌کنندگان می‌شود بلکه باعث متشنج شدن بازار کاغذ و کارتن می‌گردند.
وضعیت صنعت کارتن کشور و مواد اولیه آن در پسابرجام
با توجه به این که پس از برجام متأسفانه هنوز فاکتورهای اقتصادی محرک رونق اقتصاد کشور اثرات خود را نشان نداده است، و با توجه به این که صنعت کارتن به عنوان حد واسط صنف و صنعت می‌باشد و متأثر از رونق اقتصادی بازار تولید و مصرف است، لذا تغییرات محسوسی در این صنعت و صنعت کاغذ بسته‌بندی مشاهده نمی‌گردد.
رویکردها و کارهای انجام شده توسط انجمن برای بهبود وضعیت عمومی صنعت کارتن
به نظر این انجمن با توجه به شرایطی که در صنعت کارتن و کاغذ بسته‌بندی به وجود آمده است تنها رشد کیفی تولیدات این دوصنعت می‌تواند به وضعیت تولیدکنندگان این دو کالا و همچنین مصرف‌کنندگان سر و سامان داده و بر اساس همین استدلال طی مکاتبات متعدد با مؤسسه استاندارد خواستار تدوین استاندارد انواع کاغذ بسته‌بندی و ورق کارتن و اجباری کردن استاندارد هم برای تولیدکنندگان و هم جهت واردات این دو کالا گردیده است.
رابطه انجمن با شرکت‌ها و سازمان‌های خارجی و توافقات انجام شده
رابطه انجمن با شرکت‌ها و سازمان‌های خارجی متأثر از شرایط حاکم بر روابط بین‌الملل کشور با کشورهای مذکور می‌باشد و در حال حاضر مشکل خاصی وجود ندارد.
وضع واردات کارتن و موضع انجمن در برابر آن
واردات کارتن به صورت ورود موقت صورت می‌گیرد و با توجه به توانائی کمی و کیفی واحدهای تولیدکننده کارتن، رقم بالائی نیست. واردات ورق و جعبه کارتن طبق آمار اعلام شده گمرک در سال هزار و سیصد و نود و سه به میزان پنج هزار و نود وشش تن و در سال هزار و سیصد و نود و چهار به میزان سه هزار و هفتصد و بیست و دو تن اعلام شده که با توجه به آمار تولید این کالا درصد ناچیزی می‌باشد.
بدیهی است با ارتقاء کیفی تولید که در دستور کار اکثر تولیدکنندگان کارتن می‌باشد، رقم رو به کاهش واردات کارتن ادامه یافته و مشکلی برای این صنعت ایجاد نخواهد شد.
چالش‌های تولیدکنندگان داخلی کارتن با بازار
همان طور که توضیح داده شد، توسعه بی‌رویه صنعت کارتن، باعث ایجاد رقابت ناسالم توسط برخی از تولیدکنندگان گردیده و تولید مازاد بر نیاز نیز موجب سوء استفاده برخی از مصرف‌کنندگان کارتن شده است. به نحوی که اکثر خریداران انتظار خرید کارتن به صورت مدت‌دار را داشته و بعضاً نیز نسبت به پرداخت به موقع بدهی خود اقدام نمی‌کنند و این امر باعث اختلال در تأمین نقدینگی مورد نیاز صنعت کارتن می‌گردد.
امکانات، تسهیلات و خدمات انجمن برای اعضا
این انجمن با ایجاد تعاونی، مبادرت به خرید و توزیع مواد اولیه مورد نیاز اعضای خود و با شرایط ویژه می‌کند.
نقش انجمن در حل مسائل بین اعضا (و داخل صنف)
این انجمن با توجه به اساسنامه خود نمی‌تواند در مسائل داخلی اعضاء خود دخالت نماید.
رویکردهای انجمن برای بهبود یا اصلاح وضع بازار مربوطه (یا وضع کارتن‌سازان)
این انجمن برای بهبود و اصلاح بازار سعی می‌نماید در حد مقدورات و اختیارات قانونی خود نسبت به رعایت قیمت یکسان کارتن توسط اعضای خود و همچنین تعامل مثبت در میان اعضاء و مصرف‌کنندگان کارتن اقدام کند.
برنامه‌های آموزشی انجمن برای اعضا و غیر اعضا
این انجمن با کمک تعاونی نسبت به برگزاری مستمر کلاس‌ها و سمینارهای آموزشی مرتبط با صنعت کاغذ و کارتن جهت کارکنان شاغل در شرکت‌های عضو اقدام نموده و می‌نماید.
