تخم پرندگان به عنوان یک ماده غذایی ارزشمند و کامل در برنامه غذایی انسان‌ها از دیرباز وجود داشته است. تخم بلدرچین به دلیل عاری بودن از بقایای دارویی بخصوص انواع آنتی‌بیوتیک‌ها و همچنین غنی بودن ازلحاظ اکثر ویتامین‌ها و همچنین املاح مورد نیاز بدن بخصوص آهن، این روزها خیلی خوب مورد توجه کسانی که به سلامتی و تغذیه خود اهمیت می‌دهند قرارگرفته است. در سال‌های اخیر صنعت تولید بلدرچین رشد چشمگیری داشته است و تولیدکنندگان زیادی در سراسر ایران به تولید و عرضه این محصول ارزشمند مشغول هستند.
از سال‌ها پیش برای عرضه تخم بلدرچین به مصرف‌کنندگان و با توجه به حساس بودن پوسته آن، ظرف‌های متنوع بسته‌بندی تخم توسط شرکت‌های تولیدکننده ظروف بسته‌بندی تولید و باکیفیت مناسب به بازار عرضه شده است. اما یکی از مشکلات اساسی تولیدکنندگان جمع‌آوری و جابجایی تخم بلدرچین در داخل مزرعه و انتقال تخم به واحدهای بسته‌بندی است.
اکثر پرورش‌دهندگان برای جابجایی تخم به‌صورت فله از کارتن‌های معمولی و خاک‌اره یا پوشال استفاده می‌کردند و این روش جابجایی علاوه بر غیربهداشتی بودن به دلیل عدم محافظت مناسب تخم‌ها در حین جابجایی سبب ترک‌خوردگی پوسته و گاهی اوقات له شدن تخم می‌شود. در روش‌های سنتی جابجایی تخم خسارت زیادی به تولیدکنندگان وارد و از طرفی تخم نیز در معرض آلودگی‌های زیادی قرار می‌گرفت.
چند سال پیش یکی از شرکت‌های تولیدکننده شانه حمل تخم‌مرغ، شانه‌ای مقوایی برای حمل تخم بلدرچین تولید نمود که متأسفانه به دلیل کوچک بودن اندازه و عدم طراحی مناسب برای پرورش‌دهندگان قابل‌استفاده نبود، حتی خسارت آن بیشتر از روش سنتی حمل تخم بلدرچین بود.
وقتی تخم بلدرچین در ظرفی به‌صورت نامنظم قرار می‌گیرد و یا چند بار جابجا می‌شود شکستگی و ترک در پوسته ایجادشده و علاوه بر از بین رفتن تخم، تخم‌های هم‌جوار هم کثیف و آلوده شده درنتیجه ضایعات زیاد می‌شود. هرساله مقدار زیادی تخم بلدرچین به دلیل شکستگی پوسته دور ریخته می‌شود. از همه مهم‌تر این که برای جابجایی تخم، دوباره باید از کارتن یا ظرف دیگری استفاده کرد که هم وقت زیادی می‌گیرد و هم در حین جابجایی شکستگی زیادی در تخم ایجاد می‌شود.
راه‌های رایج جمع‌آوری و حمل تخم بلدرچین:
استفاده از سبد برای جمع‌آوری تخم!
استفاده از شانه‌های دستگاه جوجه‌کشی!
استفاده از شانه حمل تخم‌مرغ!
استفاده از ظرف بسته‌بندی تخم بلدرچین!
به هر حال یکی از مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان تخم بلدرچین نداشتن شانه مناسب برای جابجایی تخم بلدرچین بوده است. بخصوص برای جابجایی تخم‌های نطفه‌دار بلدرچین گاهی از پوشال، کاه یا خاک‌اره برای جلوگیری از شکستگی تخم استفاده می‌شود که هم هزینه زیادی دارد و هم باعث انتقال آلودگی به داخل تخم می‌شود.
از طراحی تا ساخت شانه حمل صنعتی تخم بلدرچین
با توجه به درک مشکل پرورش‌دهندگان و از طرفی توانمندی‌های شرکت صنایع بسته‌بندی سیحون در تولید ظروف وکیوم و وکیوم فرمینگ با همکاری شرکت‌های بلدرچین و کبک حس، طی مطالعات کارشناسی طولانی و دقیق و همچنین آزمایش‌های میدانی متعدد در نهایت شانه مناسب حمل تخم بلدرچین تولید شد.
هرچند مراحل تولید و طراحی این شانه بسیار پیچیده و طولانی بود ولی درنهایت سبب تولید شانه مناسب و موردپسند تولیدکنندگان و مجموعه‌های فرآوری تخم بلدرچین قرار گرفت. این شانه در چند نوبت به صورت آزمایشی طراحی و تولید شد و توسط پرورش‌دهندگان مورد استفاده قرار گرفت و نواقص آن برطرف شد و محصول نهایی در اختیار پرورش‌دهندگان گذاشته شد.
ویژگی‌های شانه حمل صنعتی تخم بلدرچین:
این شانه حمل صنعتی تخم بلدرچین از مواد پلاستیکی پلیمری PET تولید شده است. ظرفیت آن 72 عدد تخم بلدرچین متوسط تا درشت است. در هر کارتن با اندازه استاندارد تخم‌مرغ معمولی تعداد 13 شانه 72 عددی قرار می‌گیرد. در جابجایی و فشار، شکستگی تخم بلدرچین به حداقل ممکن می‌رسد. شمارش تخم بلدرچین و ثبت آمار تولید و فروش به‌راحتی انجام می‌شود. ارسال به شهرهای مختلف و فروش تخم نطفه‌دار و خوراکی به‌صورت عمده به‌راحتی انجام می‌شود.
سخن پایانی
فعالیت‌های این‌چنینی هرچند هزینه و مشکلات تولیدی زیادی دارند اما همکاری تولیدکنندگان محصولات غذایی و شرکت‌های بسته‌بندی علاوه بر جلوگیری از خسارات ناشی از ضایعات محصول سبب ارتقاء کیفی محصول مورد نیاز مصرف‌کنندگان می‌شود.
