افزایش نقش بستهبندی در اقتصاد تولید و سلامت
پیشرفت بستهبندی بسیار خوب است. با وجودی که جهل عمومی نسبت به بستهبندی هنوز در سراسر جهان فراگیر است اما متخصصان و دانشمندان طراحی صنعتی و شیمی آن چنان در حال پیشبرد عملکرد بستهبندی هستند که فاصله این صنعت با همان شناخت پایین جوامع از بستهبندی هم بیشتر از گذشته شده است.
جدا از خلاقیتهایی که طراحان صنعتی در زمینه ساختار بستهبندی انجام میدهند و در چشم مصرفکننده به شعبده میماند پیشرفتهای دانشمندان شیمی در خلق مواد جدید با کارکردهای عجیبشان چیزی از کیمیاگری یا حتی جادوگری کم ندارد.
هنوز و همچنان یکی از بزرگترین چالشهای بشریت تامین غذا است. سالها است که تمرکز بر افزایش ماندگاری و بهبود شرایط نگهداری و توزیع مواد غذایی یکی از مهمترین ماموریتهای کارشناسان عرصه صنایع غذایی است.
در این راستا سازمان ملل بر توجه به دو محور تاکید دارد. اول کنترل مصرف و بهرهوری مناسب در استفاده از مواد غذایی است که بر پرهیز از اسراف و دور ریختن و هدر دادن تاکید دارد. محور دوم حفاظت از منابع غذایی هنگام نگهداری، جا به جایی و مصرف است که این بر عهده بستهبندی قرار گرفته است.
پس بازار بستهبندی همچنان پر رونق است به شرطی که منطبق بر این گونه نیازها باشد. خبرها از پیشرفتهایی حکایت دارد که وضعیت ماندگاری مواد غذایی و دارویی را دگرگون میکند.
اصولا یکی از پیامدهای پیشرفت در صنعت بستهبندی انجام بسیاری از انتظارات توسط خود بسته است. یعنی بستهبندی آن قدر پیشرفت میکند که برای مثال مدیریت انبار را ساده میکند یا بنا بر ضربالمثل معروف “فروشنده خاموش” است. در چنین حالتی بسیاری از اموری که نیاز به مراقبت و مدیریت دارد توسط خود بسته انجام میشود و از مسئولیت افراد مسئول کم میکند.
این پیشرفتها برای کشور ما ایدهآل است. ایران کشوری است مملو از نعمتهای خداوندی و امکاناتی که اگر درست مدیریت شوند هم ثروتآفرین هستند هم آسایش و رفاه و سلامتی را برای مردم به ارمغان میآورند. از طرفی کشور ما به طور پیوسته دستخوش تغییرات مدیریتی و بینظمی داخلی است.
در واقع اموری که کیفیت آنها در گرو اجرای قوانین و مدیریتها باشد در کشور ما از سطح اتکای قابل اعتمادی برخوردار نیستند و هر چه مدیریت کارها به مواد و ماشینآلات سپرده شود بازخورد بهتری در جامعه خواهد داشت.
برای مثال، بستهبندی که طول زمان ماندگاری ماده خوراکی را پنج برابر افزایش میدهد نقش زیادی در کاهش نگرانی مصرفکنندگان در مورد زنجیره تامین و راستگویی دستاندرکاران آن دارد.
ایران با قدمت و پشتوانه قوی که در دانش شیمی و پزشکی دارد به توانمندیهایی رسیده که حتی میتواند باعث بهت و حیرت در صنعت بستهبندی جهان شود. به طور قطع و یقین سالهای آینده هم در جهان هم در ایران شاهد نوآوریهای بزرگی در بستهبندی خواهیم بود. البته بازدید از نمایشگاه اینترپک نیز نقش مهمی در فهم آینده بستهبندی دارد.