چکیده مقالات فصلنامه بسته‌بندی

مقوای كنگره‌ای از جمله مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت بسته‌بندی محسوب می‌شود كه با توجّه به روند توسعه روزافزون صنایع مختلف، اخیراً میزان تقاضای این کالا به شدّت افزایش یافته است. در این راستا، جهت تأمین بخشی از نیاز كشور، در ایران کارخانجات زیادی به منظور تولید انواع کاغذهای فلوتینگ و روزنامه راه‌اندازی گردید، اما ظاهراً این میزان تولید نیز پاسخگوی نیاز داخل نبوده است.

امكان‌سنجی افزایش
تولید كاغذ کنگره‌ای برای
مصارف بسته‌بندی

علیرضا سوخته سرائی، رامید فروزانفر،
احمدرضا زاهدی طبرستانی، الهام نوروزی

چكیده

مقوای كنگره‌ای از جمله مهم‌ترین مواد اولیه در صنعت بسته‌بندی محسوب می‌شود كه با توجّه به روند توسعه روزافزون صنایع مختلف، اخیراً میزان تقاضای این کالا به شدّت افزایش یافته است.  در این راستا، جهت تأمین بخشی از نیاز كشور، در ایران کارخانجات زیادی به منظور تولید انواع کاغذهای فلوتینگ و روزنامه راه‌اندازی گردید، اما ظاهراً این میزان تولید نیز پاسخگوی نیاز داخل نبوده است.
در این تحقیق، علاوه بر امكان سنجی افزایش ظرفیت تولید كاغذ کنگره‌ای با استفاده از خط کاغذسازی شماره 1 و خواص كیفی كاغذ کنگره‌ای حاصله نیز در مقایسه با كاغذ تولید شده با ماشین شماره 2 مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی خمیر کاغذ(کاغذ دست‌ساز) و کاغذ پس از ماشین کاغذ نیز اندازه‌گیری شد.
نتایج حاصله نشان داد که ویژگی‌های مکانیکی کاغذ حاصل از خط تولید شماره 1 به ویژه در شاخص کشش، پارگی، ترکیدن، تاشدگی، سفتی، مقاومت به له شدن در حالت حلقه و کنگره‌ای و مقاومت به خرد شدن در حالت کنگره‌ای نسبت به خط تولید شماره 2 برتری دارد که در سطح 95 درصد تمام ویژگی‌ها به جز شاخص پارگی معنی‌دار بوده است.

1- مقدمه

نقش كاغذ به عنوان كالای مورد نیاز برای توسعه فرهنگی، اقتصادی و صنعتی یک کشور، تحقیقات كاربردی را در صنعت بسته‌بندی ضروری كرده‌است. در این راستا، تحقیقات در دو زمینه توسعه محصولات نوین و هم‌چنین استفاده از منابع اولیه جدید در فرآیند تولید كاغذ از مهم‌ترین الزامات تحقیقاتی این صنعت شناسایی گردیده‌است. یکی از فرآورده‌های کاغذی که در صنعت بسته‌بندی، حمل ‌و‌ نقل و تجارت نقش اساسی دارد، مقوای کنگره‌ای است. برای لایه‌های صاف دو رویه ورق کارتن معمولاً از خمیر كاغذ كرافت Kraft و بازیافتی و برای لایه كنگره‌ای میانی، از خمیر كاغذ نیمه شیمیایی سولفیت خنثی Neutral Sulphite Semi Chemical(NSSC) استفاده می‌شود.
کاغذهای کنگره‌ای  Flutting جزء کاغذهایی هستند که در صنایع بسته‌بندی نقش زیادی ایفا می‌کنند. در ایران، کاغذ کنگره‌ای تقریباً در گذشته به‌طور كامل وارداتی بوده و علی‌رغم نیاز فراوان كشور، واحد تولیدكننده آن در كشور وجود نداشت، لذا جهت تأمین بخشی از نیاز كشور، کارخانجات کاغذسازی با ظرفیتی معادل 175000 تن در سال از انواع کاغذها در کشور تأسیس گردید که با ظرفیت تولید سالانه 85000 تن به منظور تولید مقوای كنگره‌ای طراحی شده‌است كه برای تولید خمیر كاغذ مورد نیاز از خمیر کاغذ شیمیایی-‌ مکانیکی استفاده می‌نمایند.
میزان تولید کاغذهای بسته‌بندی با توجّه به افزایش مصرف سالانه بسته‌بندی در كشور، پاسخگوی نیاز كشور نمی‌باشد و سرمایه‌گذاری و تمرکز برای تولید این نوع کاغذها می‌تواند علاوه بر تأمین نیاز کشور، از واردات در این زمینه جلوگیری كرده و …

مروری بر فرآیند تولید
فیلم‌های خوراکی (ترجمه)

زهرا جعفری. سونیا طاهری. آتناالسادات مظلوم

چکیده

فیلم‌های خوراکی با دو مشخصه اساسی تعریف می‌شوند. نخست: خوراکی بودن که بیان‌کننده آن است که فیلم و تمام اجزای آن، باید برای خوردن امن بوده یا به طور کلی هر میزان مصرف آن برای بدن عارضه ایجاد نکند یعنی مطابق با تعریف سازمان غذا و داروی آمریکا باشند. دوم، ماده تشکیل‌دهنده فیلم‌های خوارکی، معمولا ًباید یک هیدروکلوئید یا پلیمر حلال در آب باشند. به علاوه، این فیلم‌ها باید با تجهیزات و امکاناتی مناسب فرآیند تولید محصولات خوراکی، تولید شوند.
پوشش خوراکی بکار رفته در میوه‌ها، سبزیجات، گوشت و سایر محصولات خوراکی که برای محافظت یا بهبود ظاهر آن‌ها استفاده می‌شود اغلب فیلم‌های خوراکی نامیده می‌شوند. فیلم‌های خوراکی را می‌توان مستقیماً مصرف کرد(مثل فیلم خوشبو-کننده دهان) یا می‌توان برای پوشاندن محصولات خوراکی استفاده نمود که در این صورت، لفافه‌ای یا لایه‌ای را بر روی سایر محصولات خوراکی تشکیل می‌دهند.
در بیشتر موارد، این فیلم‌ها قابل حل در آب هستند و به سرعت در آب یا دهان حل می‌شوند. با این حال، برخی مؤلفه‌های فیلم‌های خوراکی(مثل لاک یا پروتئین سویا) می‌توانند غیرقابل حل در آّب باشند؛ اما در صورت مصرف، هضم می‌شوند. فیلم‌های خوراکی به روش‌های مختلفی تولید می‌ شود از قبیل روش پوشش‌ دهی تیغه‌ای قابل تنظیم، پوشش‌ دهی میله‌ ای، پوشش‌ دهی تیغه‌ ای و پوشش‌ دهی اکستروژنی شیاردار که در این مقاله به آن‌ها اشاره خواهد شد.

1- مقدمه

قرن‌هاست مردم بدون آنکه متوجّه باشند از فیلم خوراکی استفاده می‌کنند. لفافه سوسیس، جلبک دریایی (Nori نوری ) برای پوشش سوشی و ورق برنج برای لفافه آبنبات قندی، تنها چند نمونه هستند. تولید تجاری فیلم‌های خوراکی بر پایه پلیمر، با استفاده از روش‌های مدرن ریخته‌گری و خشک‌کردن در حدود سال 1960 آغاز شد. هیدروکسی پروپیل متیل سلولز (HPMC) Hydroxy Propyl Methyl Cellulose ، پلیمری با درجه خوراکی که توسط شرکت شیمیایی دوو (Doo) تولید شد، برای تولید فیلم خوراکی مورد استفاده قرار گرفت. این فیلم‌ها با میزان مشخصی از ویتامین‌ها و املاح معدنی غنی شده و برای صنعت پخت و پز استفاده می‌گردید. این کاربرد به صورت پیشرو باقی‌مانده و تا امروز به طور مداوم مورد استفاده قرار گرفته‌است. در طی سال‌ها فیلم‌های خوراکی زیادی توسعه‌یافته که برای این منظور تقریباً هر پلیمر قابل خوردنی بکار گرفته‌شده‌است. اترهای سلولز، نشاسته‌ها، پکتین Pectin  ، آلژینات‌ها( Algenat) ، ژلاتین (Gelatin)، پولولان (Pullulan)   و ترکیب این مواد معمولاً کاربرد تجاری دارد. بسیاری از پلیمرهای طبیعی و مصنوعی دیگر، همچنین عصاره پروتئین(مثل سویا و آب پنیر)، به صورت تجاری در حجم‌های کوچک‌تر استفاده شده‌اند….

ارزیابی ویژگی‌های خمیر کاغذ کرافت صنوبر دلتوئیدس برای مصارف بسته‌بندی

صالح قهرمانی، سحاب حجازی، سعید مهدوی

چکیده

عوامل متغیر پخت کرافت شامل: سولفیدیته، قلیا و درجه‌حرارت و مدّت زمان هر کدام در سه سطح و نسبت مایع پخت به ماده چوبی 4 به 1 بود. پخت بهینه با شرایط شامل: سولفیدیته 23%، قلیای فعال 18%، زمان 180 دقیقه و دمای 170 درجه سانتی‌گراد انتخاب شد که منجر به تولید خمیر کاغذی با عدد کاپای 2/17 و بازده 94/53 درصد شد. سپس این خمیر کاغذ برای دستیابی به درجه روانی 333 میلی‌لیتر درجه کانادایی پالایش گردد و از آن کاغذهای دست‌ساز با وزن پایه 127 گرم بر سانتی‌متر مربع ساخته شد و همچنین مقاومت‌های فیزیکی و مکانیکی آن نیز اندازه‌گیری گردید. نتایج کلی، حاکی از تأثیر مثبت خمیر کاغذ کرافت صنوبر دلتوئیدس، در بهبود مقاومت‌های کاغذ کرافت بکر جهت مصارف بسته‌بندی می‌باشد.

1- مقدمه

امروزه دامنه استفاده از كاغذ و مقوا به حدّی گسترش یافته‌است كه در مقیاس وسیع بسته‌بندی مواد و فرآورده‌های مختلف از آن استفاده می‌نمایند. كاغذ و مقوا به دلیل ویژگی‌های فیزیكی و زیست محیطی از اهمیت ویژه‌ای در صنایع بسته‌بندی برخوردارند.از آنجایی كه كلیه صنایع در سطح جهان پیشرفت قابل توجّهی داشته‌اند، بیش از نیمی از محصول‌های این صنایع در قالب پوششی به سایر مناطق منتقل می‌شوند كه در این میان، صنایع بسته‌بندی كاغذی و مقوایی از سایر صنایع بسته‌بندی بسیار پیشی گرفته و مورد قبول همگان واقع‌شده‌است. به دلیل ماهیت ذاتی این صنعت در جلب نظر و فروش كالا می‌توان آن را پیشروی سایر صنایع دانست.
در این راستا، هزینه نیز طبق روال همیشگی عاملی با اهمیت است؛ اما مناسب بودن مواد انتخاب شده برای كاربرد مورد نظر و نیز جلوگیری از توقّف ماشین از درجه اهمیت یكسانی در پیوند با محصول و ارزش پولی آن برخوردار است. لازم است اشاره شود كه انتخاب درست مواد از نظر کیفیت محصول نهایی، بازده و كارایی عملیات آماده‌سازی، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. بالا بودن خواص کیفی بسته‌بندی کاغذی سبب شده‌است که در بسیاری از بخش‌ها جایگزین سایر بسته‌بندی‌ها شود.
از جمله جایگزینی مقوا به جای چوب در جعبه‌های میوه و دیگر اقلام غذایی را می‌توان نام برد. امروزه با افزودن مواد مختلف به خمیر کاغذ و مقوا و تغییر در فنّاوری ساخت آن، توانسته‌اند قابلیت‌های زیادی به آن ببخشند، و قادر گردیده‌اند توان، شکل ظاهری و سایر خصوصیات کاغذ و مقوا را با توجّه به محصول تغییر دهند. با توجّه به اینكه صنعت بسته‌بندی كاغذی و مقوایی دارای مزایایی نظیر قابلیت استفاده مجدّد، بازگشت سریع به چرخه محیط زیست، سبكی، مقاومت، چاپ‌پذیری مناسب، ارزانی و  …می‌باشد و نیز توانایی بی‌نظیر این صنعت از لحاظ نوع ساختار ماده اولیه كه به راحتی به شكل و حالات مختلف تبدیل می‌گردند…

مروری بر پلاستیک‌ها و کاربردشان در بسته‌بندی مواد غذایی به روش اتمسفر تغییر یافته

بهاره احمدی، بهجت تاج الدین، حسین احمدی چناربن

چکیده

بسته‌بندی با اتمسفر تغییر یافته(MAP) ، فنّاوری است که با کمک کنترل دما، به‌ منظور نگهداری و حفظ کیفیت مواد غذایی فاسد‌شدنی پایه‌گذاری شده است. تنوع زیاد مواد غذایی و عدم تطابق بین نیازهای آنها با ویژگی‌های فیلم مورد استفاده در بسته‌بندی این محصولات، اغلب منجر به عدم دستیابی به اهداف این روش بسته‌بندی می‌شود.
بنابراین نکته کلیدی برای بهره‌مندی از فواید ارزشمند این روش، پس از شناخت دقیق نیازهای ماده غذایی مورد نظر، انتخاب یک فیلم بسته‌بندی مناسب است. پلی‌اتیلن سبک (LDPE)، پلی‌اتیلن سبک خطی (LLDPE)، پلی‌اتیلن سنگین (HDPE)، پلی‌پروپیلن (PP)، پلی‌وینیل کلراید (PVC)، پلی‌استر، پلی‌اتیلن ترفتالات (PET)، پلی‌آمید (نایلون)، برخی از متداول‌ترین فیلم‌های پلاستیکی مورد استفاده در بسته‌بندی به روش اتمسفر تغییر یافته (MAP) هستند.
ویژگی‌‌های فیلم بسته‌بندی که می‌تواند بر تغییر اتمسفر درون بسته اثرگذار باشد و باید به دقت انتخاب شود شامل نفوذپذیری فیلم بسته‌بندی نسبت به اکسیژن، دی‌اکسید‌کربن و بخار آب، ضخامت فیلم، مساحت سطح و فضای خالی داخل بسته است. برخی از این ویژگی‌ها با ترکیب کردن این فیلم‌ها با هم و یا با مواد دیگری نظیر کاغذ و آلومینیوم طی فرآیندهای کواکستروژن، پوشش‌دار کردن، لامینه کردن و متالایز کردن قابل تغییر و اصلاح می‌باشد. همچنین فناوری‌های جدید نیز مانند متالوسن، منفذدار کردن و به‌کارگیری نانوکامپوزیت‌ها در روش بسته‌بندی با اتمسفر تغییر یافته امکان تولید فیلم‌هایی با ویژگی‌های مورد نیاز برای دامنه وسیعی از مواد غذایی را ایجاد کرده است. بنابراین توسعۀ فرصت‌های جدید برای بهره‌مندی بیشتر از مزایای این روش و در نتیجه گسترش بیش از پیش آن، اهمیت شناخت هرچه بیشتر این فیلم‌ها و فناوری‌ها را برای انتخاب و به‌کارگیری صحیح ضروری ساخته است. در این مطالعه، ضمن معرفی انواع فیلم‌های پلاستیکی، بر مطالعات انجام شده در زمینه کاربرد این پوشش‌ها در بسته‌بندی به روش اتمسفر تغییر یافته مروری صورت گرفته است.

1- مقدمه

استفاده از پلاستیک‌ها در بسته‌بندی مواد غذایی دارای مزایای متعدّدی است. آن‌ها ارزان، سبک و دارای دامنه گسترده‌ای از ویژگی‌های فیزیکی می‌باشند.
همچنین، بسیاری از آن‌ها قابلیت دوخت حرارتی  و چاپ پذیری  نیز دارند. پلاستیک‌هایی که قابلیت نرم و ذوب شدن را دارند می‌توان طی فرآیندهایی به صورت فیلم و یا به اشکال مختلف درآورد و با استفاده از فنون و روش‌های مختلف بسته‌بندی، به‌کار گرفت.
بسته‌بندی به روش اتمسفر تغییر یافته (MAP) یکی از روش‌های مؤثر در بسته‌بندی مواد غذایی است که علی‌رغم مزایای بسیار زیاد، ممکن است معایبی نیز داشته باشد. در (جدول 1)، به اختصار به برخی از مزایا و معایب این روش، اشاره شده است…

بیشتر بخوانید . . .