عصر مغزهای خلاق

‌فصل جدیدی در راه است. فصلی که بازیگران اصلی عرصه چاپ و بسته‌بندی را جا به جا خواهد کرد. به نظر می‌آید آینده چاپ در دست طراحان خواهد بود. منظور من از طراح همان کسی است که قدرت تصور و تجسم بالایی دارد و می‌تواند تصوراتی قابل اجرا از ذهن خود ارائه دهد. در حال حاضر اغلب افرادی که چنین توانایی دارند طراحان موفق گرافیک هستند.
رقابت در تولید آثار چاپی که غیر قابل کپی و در عین حال زیبا و جذاب باشد از یک سو و رشد فن‌آوری در تجهیزات و مواد چاپ از سوی دیگر باعث شده آثار غیر قابل تصوری از چاپ و پس از چاپ درآید.
انواع لاکها و مرکبهای خاص با جلوه‌های ویژه مانند Metal FX‌‌ و مرکبهای متالیک Eckart‌ در حین چاپ نوعی سایه‌روشنهای خاص در تصویر ایجاد می‌کنند که در رنگهای تیره حالت متالیک و در روشنی‌ها حالت صدفی ایجاد می‌کند.
اما در بعد از چاپ غوغایی به پا شده است. انواع ورنی‌ها (حتی ورنی‌هایی که آن قدر برجسته‌هستند که با آنها می‌توان شبنم روی گلها یا نقشهای روی بدن یک مار را برجسته‌کرد))، فیلمها و لفافهای لمینیت، فویلهایی با رنگها و جلوه‌های گوناگون و امکانات برجسته‌کاری که این آخری نسبت به گذشته‌تغییر چندانی نداشته‌است.
این همه تکنیک برای اعمال تغییر در کار چاپی باعث شده آثار چاپی متنوعی تولید شود که هیچ کدام شبیه یکدیگر نباشند.
آینده چاپ، بخصوص چاپهای بسته‌بندی و تبلیغاتی را آثاری تشکیل می‌دهند که فقط شبیه نسخه اریژینال خود نیستندنیستند (گاهی اصلا نیستند) بلکه حاصل تصورات و تخیلات طراحانی هستند که یک اثر چاپی را با انواع تکنیکها و مواد آمیخته‌و محصولی خاص ارائه کرده‌اند.
به عبارتی دیگر چاپ چهار رنگ (CMYK)‌‌ یا حتی هفت رنگ که معمولا در خدمت تولید یک تصویر طبیعی و واقعی قرار می‌گیرد فقط مقدمه کار خواهد بود. ادامه کار به وسیله تکنیکهایی انجام می‌شود که موفقیت یا عدم موفقیت آنها را فقط بعد از بیرون آمدن از ماشین می‌توان فهمید.
این بسیار سخت است که بخواهیم بفهمیم یک اثر چاپی که در حین چاپ و پس از چاپ درگیر تکنیکها و افکتهای ویژه متعددی مانند متالایز موضعی مات و براق، ورنی موضعی مات و براق و… قرار می‌گیرد در نهایت چه نمایی خواهد داشت. کامپیوترها و نرم‌افزارهای گرافیک و چاپ معمولا فقط در زمینه رنگ می‌توانند کمک کنند. اما سایه‌ها و جلوه‌های متفاوتی را که بر اثر بازی نور روی یک اثر متالایز شده یا برجسته‌کاری شده ایجاد می‌شود را نمی‌توانند نشان دهند.
در واقع در آینده‌قدرت تصور (Imagination)‌‌ شکل نهایی کار و شناخت کافی از مواد و تکنیکهای امور تکمیلی ‌عامل موفقیت پروژه‌های چاپ بسته‌بندی و تجاری خواهد بود. این موضوع در جوامع پیشرفته‌ چیز جدیدی نیست و ایشان آمادگی پذیرفتن و اجرای آن را دارند. اما در کشورهایی نظیر ایران که هر کسی که اندکی فتوشاپ بلد است دفتر تبلیغاتی راه می‌اندازد و پروژه‌های چاپی را طراحی و نظارت می‌کند کار کمی سخت خواهد شد و رقم خسارات ناشی از اشتباهات چاپی بالاتر خواهد رفت.
آینده چاپ نیاز به انسانهایی دارد که ذهنی خلاق و خلاقیتهایی زیبا دارند. یعنی افرادی که آنچه را که وجود ندارد بتوانند در ذهن خود بسازند و ببینند و البته‌ آن‌ ‌ زیبا و جذاب هم باشد. یعنی وقتی به تولید رسید دقیقا همان باشد که باید.
این گونه افرادی که چنین توانایی‌هایی داشته‌باشند وجود دارند. بسیاری از طراحان موفق در زمینه گرافیک، معماری داخلی و طراحی صنعتی دارای چنین توان و قدرت تصوری هستند. البته‌همان طور که گفته‌شد: طراحان موفق.
شرکتهای تولیدی اگر از ابزار چاپ برای رقابت خود استفاده‌می‌کنند(به شکل بسته‌بندی و بروشورهای نفیس) باید از هم‌اکنون به دنبال طراحانی باشند که بتوانند در خیال خود اثر چاپ شده را به همراه فویلهای متالایز برجسته‌شده یا ورنی‌های براق و مات تخت یا برجسته‌موضعی ببینند. بدون نمونه‌گیری!
از چند سال پیش وارد عرصه‌ای در فن‌اوری چاپ شده‌ایم که امکانات نمونه‌گیری ندارد. شما تنها می‌توانید به تخیل خود یا طراحتان اعتماد کرده و اقدام به صرف هزینه تولید آثار چاپی کنید.
می‌توان امیدوار بود پس از حدود بیست سال که عرصه چاپ به دلیل ظهور اسکنرها و نرم‌افزارهای گرافیک (مانند فتوشاپ) عرصه اختلاط باهنران و بی‌هنران شده بود به دلیل نیاز به توانایی‌های زیباشناسی و خلاقیتهای ذهنی دوباره به دست افراد خلاق و هنرمند بیفتد و به تدریج شاهد خلاقیت گرافیکی و هنری در آثار چاپی ایران باشیم.