رتبه‌بندی چاپخانه‌ها

گرداوری نظرات مسئولین و دست اندرکاران صنعت چاپ درباره موضوع رتبه‌بندی چاپخانه‌ها

رتبه‌بندی چاپخانه‌ها موضوعی است که گاه و بیگاه نقل محافل چاپی می‌شود. اما هیچگاه به مرحله عمل نمی‌رسد. جالب است که در کشور ما سالیان سال است درباره هر موضوعی بدون آن که مشابه آن در نقاط دیگر جهان جستجو شود به تصمیم‌گیری و اجرا می‌رسیم. جاری کردن مکنونات ذهنی امری بدیهی و جاافتاده است و اغلب ما بدون مطالعه و بی‌مقدمه نسبت به هر موضوعی اعلام نظر می‌کنیم.

روز سه‌شنبه 29 شهریوز 1401 آقای غلامرضا شجاع با طرح موضوع رتبه‌بندی چاپخانه‌ها در جمع مجازی اهالی چاپ یک بار دیگر این موضوع را به بحث گذاشت. در ادامه تعدادی از نظرات ارائه شده در این باره را می‌خوانید.

گزارش از: رضا اسعدی نظرلو

محمود نام‌آور

مدیرعامل شرکت آلتین نام آور

اولین شاخصه رتبه بندی نظم می باشد. که متأسّفانه متولی این نظم برای صنعت چاپ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد که هیچ گونه آمار مدونی از مجموعه های تحت نظارت خود و تجهیزات آنها ندارد.
در ضمن ایجاد رتبه بندی در قدم اول یعنی هزینه که متاسفانه اکثر همکاران از هزینه در این مسیر خودداری می نمایند.
برای رتبه بندی فقط و فقط تجهیزات مورد نظر نخواهد بود، تحصیلات و دوره های طی شده مدیران و شاغلین مورد بررسی و ارزشیابی قرار خواهد گرفت که خود این حرکت با تنش های فراوان مواجه خواهد بود.
در نهایت وقتی رقابت ناسالم بین اعضا صنف و همکاران وجود داشته باشد باز رتبه بندی محلی از اعراب نخواهد داشت.

رضا نورائی

مدیرمسئول پایگاه خبری پیام صنعت بسته‌بندی

بی‌شک رتبه‌بندی معیاری لازم دارد که رتبه‌بند باید در آن وجاهت داشته باشد.

برای مثال در پیشگاه خدا معیار رتبه‌بندی تقوا است و داور آن هم خود خدا.

چاپخانه‌ها را بر چه اساسی رتبه‌بندی کنیم؟
اقتصاد
کیفیت
فناوری
قدمت
ظرفیت تولید
تعداد مشتریان
تربیت نیروی ماهر
فعالیت صنفی

رتبه‌بندی چاپخانه‌ها موضوع هیجات‌انگیزی است اگر بشرطی که نتیجه‌اش اوضاع را بهتر از الان کند.

ضمن آن که خوب است ببینیم رتبه‌بندی چاپخانه‌ها در کشورهای توسعه یافته انجام شده یا نه و یا چگونه و با چه تاثیری.

خوب است مانند بسیاری از باقیات‌الصالحات که با مدل آلمانی در کشور ایجاد شد از این مدل موفق بدون هیچ دخالت و خرابکاری (به بهانه بومی‌سازی) در کشور استفاده کنیم.

حسین احمدی

مدیرعامل شرکت چاپ مادرول

حرفهای جناب هومن خان محمدی درسته اما اجرایی شدن این موضوع کار ساده ای نیست ضمن این که در صورت اجرایی شدن هم در ارزیابی ها باز بیم جایگزین شدن روابط بجای ضوابط مثل همه کارهای دیگر وجود دارد .
از طرفی شما ببینید چند سال است اتحادیه وارد بحث قیمت گذاری و اعلام آن به چاپخانه ها شده است؟ به گمان شما چقدر این طرح موفق بوده و چند درصد چاپخانه ها به قیمت مصوب احترام می‌گذارند؟
اشکال اساسی در صنعت چاپ ما عدم توازن عرضه و تقاضا با واردات بی رویه ماشین آلات و صدور مجوزهای بیش از حد و همینطور فعالیت تعداد زیادی چاپخانه بدون پروانه ارشاد و جواز کسب است .
تا تعادل در عرضه و تقاضا ایجاد نشود طرحهای درجه بندی و قیمت گذاری نمیتواند زیاد موفقیت آمیز باشد.

حمید طهرانی

صادرکننده صنعت چاپ

در خصوص موضوعی که مطرح کردین حدود سال ۸۹ یا شاید ۹۰ بیش از ۱۰ سال پیش بود که این ذهنیت بنا به دلایل بسیار زیادی برای بنده ایجاد شد ، در آن مقطع بنده بواسطه رابطه شخصی به صورت تقریبا رایگان موفق شدم که غرفه ای در نمایشگاه چاپ باکو آذربایجان برای آثار برتر صنعت چاپ ایران بگیرم و با گپ و گفت و مذاکراتی که با صاحبان صنایع مختلف باکو داشتم و نیز قبلتر از آن، نمایشگاه پکو مشهد و گفتگو با مدعوین کشورهای CIS احساس کردم که میشود رویه مارکتینگ خارجی برای کمک به وضعیت چاپخانه ها کار کرد و پیش نیاز این کار این بود که چاپخانه ها یا سایر واحدهای صنعتی که به هر حیث و امکانات توانمند هستند با یک طرح اساسی و سالم به مانند سایر کشورهایه پیشرفته (بومی سازی نکنیم) از پایش و آمارگیری درست و حسابی بر اساس جغرافیا و … بر مبنایه پارامترهایه مختلف جهت معرفی شاخص و ساکت شوند. که البته باید در ابتدا کلیه واحدها احراز شوند و سپس گرید بندی شوند که البته برای این موضوع احتیاج به نگاه بالادستی هست که بالاتر از فعالیتهای صنفی است. با این کار شاید خیلی در مشتریان داخلی تاثیر نداشته باشد اما برای کسب بازارهایه منطقه ای و جهانی و مشتریان خارجی میتواند موثر باشد . همواره من معتقدم که در بازار داخله یه تعداد مشتریان محدود وجود دارد که چاپخانه ها برای بدست آوردن آنها دائما با هم وارد رقابت بعضا ناسالم میشوند و به قول آقای احمدی اتحادشان بهم میخورد اما کشورهایه همسایه که خیلی هم موضوعات مالیشان با تحریمها گره نخورده است میتواند باعث ارزآوری و …. شود. بنده معتقدم، میشود در نهایت دقت این قبیل طرحها را اجرا کرد. بعد از تعیین پارامترها و ابتدا پیمایش و آمارگیری سخت افزاری و متعاقبا نفراتی به انجام رسد و گرید بندی شوند و با رصد کردن متوجه پیشرفت یا پسرفت آنها شد و سپس کمک کرد که در حوزه صادرات و اخذ سفارشات خارجه بازرگانی پویا و فعالی داشته باشند صد البته محاسن و موارد مشوق گونه بیشمار دیگری هم هست که در این مجال نمیگنجد.

رضا منصوری

عضو شورای سیاستگذاری صنعت چاپ

شناسایی و رتبه‌بندی واحدهای چاپی اگر در قالب اهداف زیر باشد، قطعا طی یک برنامه‌ریزی یکی دو ساله کمک قابل توجهی به رشد و توسعه‌ صنعت چاپ و بسته بندی خواهد کرد.
⏹️شناسایی توانایی‌های واحدهای چاپی برای ارائه خدمات مناسب‌تر.
⏹️ آگاهی از مشکلات واحدهای چاپی و تلاش برای مرتفع کردن آنها.
⏹️ اختصاص تسهیلات متناسب با نیاز و نوع فعالیت هر واحد چاپی.
⏹️ شناسایی دوره‌های آموزشی مورد نیاز واحدها و تلاش در جهت افزايش دانش تخصصی آنها.
⏹️ معرفی بازارهای متناسب با محصولات تولیدی هر واحد چاپی.
⏹️ معرفی تامین کنندگان ملزومات، قطعات و مواد اولیه مصرفی مورد نیاز هر واحد با توجه به نوع فعالیت و تجهیزات سخت افزاری آن واحد با محصولات چاپی.

امروزه یکی از مهمترین اقدامات برای هر کسب و کاری بدست آوردن رتبه یا گرید هستش در این رتبه بندی (طبقه بندی) کارفرمایان در تلاش هستند تا خود را به رتبه یا گرید A و یا نزدیک رتبه A برسانند چرا که داشتن رتبه تاثیرات مثبت زیادی بر روی برند هر کسب و کار از جمله واحد چاپی خواهد داشت و از طرفی انگیزه بسیار خوبی برای برداشتن گامهای بزرگ در رشد و توسعه واحد چاپی و در جایگاه بالاتر، صنعت چاپ و بسته بندی می باشد.
رتبه بندی را می توان معیار قابلیت، صلاحیت و توانمندی دانست و قطعا سفارش دهندگان کالاهای چاپی مایلند با واحد چاپی ارتباط کاری داشته باشند که بر اساس صلاحیت های تخصصی دارای رتبه یا گرید باشند.

فواید رتبه بندی برای هر واحد چاپی:
• آگاهی از نقاط ضعف و قوت و تلاش در جهت پوشش و یا تقویت آنها
• با آگاهی از رتبه و گرید کاری واحد، مدیران با آگاهی بیشتری با رقبای خود به رقابت می پردازند و استراتژی و اهداف بلند مدت برای رسیدن به دستاوردهای مورد نظر را در کوتاه ترین زمان ممکن ، برنامه ریزی می کنند.

و اما ویژگی ها و توانمندی هایی که یک واحد چاپی باید داشته باشد می توان به: میزان توان و مهارتهای فنی و حرفه‌ای کارکنان آن مجموعه و سوابق کاری قابل استناد و مرتبط با نوع فعالیت هم برای کارکنان و هم برای واحد چاپی، میزان تجربیات و توان مالی مجموعه، امکانات و تجهیزات سخت افزاری نصب شده در آن واحد برای تولید محصول باکیفیت و … اشاره کرد.

و اما فواید طبقه بندی یا رتبه بندی واحدهای چاپی همانطور که در بالا هم اشاره شد 1- ایجاد حس رقابت سالم بین واحدها و تلاش برای کسب رتبه برتر در میان سایر واحدهای تولیدی 2- رشد و توسعه صنعت چاپ و بسته بندی کشور 3- مشخص شدن نقاط ضعف و قوت واحد چاپی و در نهایت هم قدرت تصمیم گیری بهتر و سریع تر سفارش دهندگان کالا برای برگزیدن واحد چاپی با رتبه یا گرید مورد نظر.

حسین رضازاده

مدرس رشته چاپ در دانشگاه

اگرچه موارد بسیار خوبی در بالا لیست شدند و با تجمیع آنها به نتیجه بهتری خواهیم رسید. اما در بین موارد ذکر شده موضوع ابزار و دستگاه های استاندارد سازی و کالیبراسیون مغفول ماند.

توصیه میکنم وجود این ابزار به انضمام ماشین های نمونه گیری (پروف) و استفاده صحیح از آنها را در کسب امتیاز و درجه بندی مجموعه ها لحاظ بفرمایند.

حمید فریور

مدیر روابط عمومی شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی

در مورد رتبه‌بندی قبلاً چندین یادداشت تقدیم کردم.
از تجربه بازتاب آن یادداشت‌ها، به این نتیجه رسیدم که: اولاً سخن از رتبه‌بندی قبل از یکپارچگی نهادهای خصوصی متولی چاپ، یعنی اتحادیه‌ها، عبث است. دوم این که شاخص‌های رتبه‌بندی وقتی چاپ در ذیل تولیت ارشاد باشد یا صمت متفاوت خواهد بود. بحث‌هایی مثل گرید کارفرمایان، مشتری‌مداری، زنجیره تأمین و چه و چه‌های دیگر شاخص‌هایی نیست که در مجموعه ارشاد با ماهیتی فرهنگی ملاک رتبه‌بندی باشد. و در آخر این که هدف از رتبه‌بندی چیست؟ به چه چیزی می‌خواهیم برسیم؟ چه عوایدی برای توسعه دارد؟

روشن شدن پاسخ سئوالات فوق، بستر لازم برای ادامه بحث را فراهم می‌سازد.

خدایار صادقی

کارشناس مدیریت در صنعت چاپ

اولا، در مطالب مطرح شده شاهد این بودیم که بارها دو اصطلاح رتبه بندی و درجه بندی همراه هم و جابجا استفاده شد در حالیکه معنای این دو متفاوت ولی مرتبط است. بنابراین بنده ملتفت نشدم که موضوع بحث رتبه بندی چاپخانه ها است یا درجه بندی آنها.

ثانیا، پرداختن به این موضوعات، احتیاج به تشکیل گروه های کارشناسی دارد تا به هدف بهبود فضای رقابتی محیط کسب و کار مساله از جهات مختلف ابتدائا تحلیل و سپس راهکار مناسب اتخاذ گردد.

متاسفانه امروزه باب شده که در مورد پیچیده ترین مسائل، سرسری و ذوقی تصمیم گیری شود و در نتیجه فعالان اقتصادی و حتی عموم مردم تبدیل به موش آزمایشگاهی متولیان امر شدند و رویکرد مدیریت کشور برای بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی مردم بر صحیح و خطا کردن و در ادامه رفع آثار سوء تصمیم گیری های غلط و مخرب است که نمونه آن را در حوادث چند روز اخیر شاهد هستیم.

جلال زکایی

نایب رییس اتحادیه صنف لیتوگراف و چاپ دیجیتال

نظر می رسد مراد دوستان رتبه بندی چاپخانه است.
اما تصور می کنم قبل از پاسخ دادن به این سوال که رتبه بندی چقدر ضروری است؟ باید به این فکرکنیم که نتیجه و عایدی این رتبه بندی چیست و چه مابه ازایی برای چاپخانه ها دارد؟

در تقسیم بندی چاپخانه می توان به دوگروه چاپخانه های صنعتی و چاپخانه های صنفی اشاره کرد.

در چاپخانه های صنعتی ، اساسا ماجرای رتبه بندی موضوعیت ندارد،چرا که این دست از چاپخانه ها با استانداردهای بین المللی شناخته و رتبه بندی می شوند.
چیزی که در دنیا هم مرسوم است و مبنای تصمیم گیری در بسیاری از سفارشات است.
بعنوان مثال یکی از شاخص های پذیرفته شدن چاپخانه ها در مناقصات بین المللی، داشتن همین استانداردهای شناخته شده است و فرایند اخذ این استانداردها نیز کاملا شفاف و قابل دستیابی است.

اما در چاپخانه های صنفی یا خرد باید دید رتبه بندی با چه هدفی انجام می شود و سرانجام آن چیست . در واقع چه ارزش افزوده ای برای این واحدهای صنفی ایجاد می کند.
در شرایطی که رقابت منفی و قیمت شکنی بعنوان یکی از ابزار رقابت بین ایندسته از چاپخانه ها جاافتاده و هیچ مکانیزمی برای کنترل آن وجود ندارد، آیا رتبه بندی چاپخانه ها دردی دوا می کند؟

بنظرم بجای آزمون و خطا ، باید از روش هایی که دنیا تجربه کرده و هم اکنون نیز جاری و ساری است ، بهره برد.

غلامرضا شجاع

مدیرعامل شرکت تعاونی لیتوگرافان

رتبه‌بندی یکی از اساسی‌ترین اقدامات اتحادیه ها و تشکل ها می تواند باشد تا افراد بر اساس توانمندی های دانش و تجهیزات ، نیروهای کارآمد در واحد چاپی و سطح تحصیلات خود و کارکنان و آموزش هایی که دیده اند
اظهار نظر کنند .
در دهه گذشته که موضوع درجه بندی واحد های چاپی مطرح کردید اولین مخالفین روسای اتحادیه ها و هیات مدیره ها بوده اند که کمترین سرمایه‌گذاری تجهیزات و متخصص را در واحد چاپی خود داشته اند چون در صورت این اتفاق اگر برای واحد های چاپی چهار رتبه یا درجه یا کلاس می خواستیم انتخاب کنیم و واحد ها را با توجه به مساحت ، تعداد تجهیزات ، دارای سه بخش پیش از چاپ ، چاپ و پس از چاپ ، میزان سواد مدیر و سطح سواد کارکنان آموزش دیده و رعایت های بهداشتی و تعداد کارکنان و رعایت استاندارد و …قرار دهیم رئیس اتحادیه ها در پائین ترین رتبه یعنی درجه چهار قرار می گرفته و می گیرند .

ارزیابی و رتبه بندی چاپخانه ها هیچ هزینه ای برای چاپخانه ندارد این وظیفه متولیان صنعت چاپ یعنی اداره چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد و اداره کل سلولزی ، چاپ وزارت صمت است که با همکاری با تشکیل کار گروه تخصصی بدون اعمال نظر کوتوله های صنفی واحد های چاپی شامل لیتوگراف ها ، چاپخانه ها و صحافی ها و صنایع وابسته را با امتیاز دادن به
۱- مساحت
۲- تعداد ماشین آلات و تجهیزات
۳- تعدادکارکنان
۴- سطح سواد مربوط به حوزه تخصصی و مرتبط
مدیر و کارکنان
۵- مدارک موجود آموزش
مرتبط
۶- رعایت استاندارد های لازم
برای یک واحد چاپی
۷- رعایت بهداشت در محل
۸- رعایت امنیت برای شاغلین
۹- امتیاز محصول چاپی استاندارد و صادرات محور
۱۰- پیشرفت واحد چاپی در سنوات گذشته
و ……

جناب نورائی درست فرمودند. اطلاع دقیق دارم در کشور آلمان که البته کشور پیشرفته است نه توسعه یافته در جلسه ای که با اتحادیه چاپ آلمان داشتیم فرمودند که واحد های چاپی ما رتبه بندی شده اند ، البته نه به منظور مطلبی که مد نظر جناب مهندس هومن محمدی فقط برای اجرت چاپی بلکه برای پیشرفت و بروز بودن چاپ کشورشان است و گفتند هر سه سال یک بار به طور گردشی نوبت ارزیابی در جهت ارتقاء رتبه واحد چاپی رسیدگی می کنیم که اگر واحد چاپی از جهت تجهیزات ، آموزش و تعدادکارکنان و …. پیشرفتی داشته باشند و امتیاز لازم را کسب کرده باشند ارتقاء رتبه می گیرند فرمودند که برای واحد چاپی رتبه خیلی مهم است جهت جذب سفارشات بازار کار و مشتریانشان موثر می باشد همچنین فرمودند به هیچ عنوان لیست اجرت چاپ نداریم بلکه به همه واحد ها آموزش حسابرسی صنعتی داده شده تا خودشان قیمت تمام شده با سود مورد نظرشان را تعیین کنند .

جناب احمدی به چند نکته
اساسی که دل نگرانی شماست اشاره فرمودند ،
۱- درست اجرا شدند
بله خیلی مهم است برای همین اشاره کردم متولی
دو وزارت خانه باشند تا رتبه بندی از بیم روابط بجای ضوابط در امان باشد

۲- موضوع قیمت گذاری را مطرح فرمودید
که حقیر با قیمت گذاری موافق نیستم
آموزش حسابرسی صنعتی باید به واحد های چاپ و بسته بندی داده شود تا خودشان به قیمت درست با توجه به تورم و قیمت لحظه ای مواد اولیه به حاشیه سود معقول برسند
و همانطور که فرمودید قیمت گذاری بعلت عدم رعایت پیشاپیش شکست خورده است .

۳- فرمودید ، ورود بی رویه بدون تخصصی و واحد های بی مجوز
که البته در ۱۰ سال قبل در شورای سیاست گذاری اول صنعت چاپ کشور به این نکته اساسی و مهم یعنی هدایت سرمایه گذاری یکی از ۴ اولویت شورا بود
حالا شورا سیاست گذاری تبدیل به شورای راهبردی
باز تازه باید بیایند به ۱۰ سال قبل و مجددا بگویند
اولویت ها
عدم وجود آمار
آموزش
هدایت سرمایه گذاری
نوسازی تجهیزات
و …..

در خصوص فرمایش جناب آقای دکتر منصوری هدف شناسنایی خود واحد چاپی و ارزیابی آن که مثلا اگر چهار طبقه یا رتبه یا درجه جایگاهش خواستن مشخص شود اون واحد چاپی چه ویژه گی هاو توانمندی هایی داشته باشد و نظرتان را در ارتباط با مزایا و معایب این طبقه بندی بفرمایید که متولیان دولتی و بخش خصوصی بدون دخالت و اعمال نفوذ کسانی که خودشان مسئول در تشکل ها هستند ولی واحد چاپی متوسط هم ندارند ، چه باید کرد البته همه واحد های کوچک ، متوسط و بزرگ حتماً می بایست نظرتشان دیده و ارزیابی شود .

در رابطه با فرمایش مهندس فریور عزیز به رتبه بندی از نگاه های مختلفی دیده میشود بنده نظر خودم را عرض کردم جناب مهندس هومن محمدی از نگاه اجرت چاپ اشاره کردند جناب مهندس احمدی و دکتر منصوری از نگاه دیگر و مهندس طهرانی مبسوط تر نگاه صادراتی
و مشتری مداری حتی برای اون طرف مرزها و دوستانی که خاطرم نیست ولی می تواند رقابت مفید در راستای استاندارد سازی مجهز به تکنولوژی جدید با ماشین آلان جدید اهمیت دادن به موضوع آموزش در نزد مدیران برای خود و کارکنان و اهمیت به محیط بهداشتی و امنیت شغلی  در محل کار و ….

در پاسخ به جناب اقای دکتر صادقی عزیز موضوع با مصاحبه ای که جناب هومن محمدی که دارای چاپخانه مجهز و مجموعه کامل و در این واحد چاپ و بسته بندی استاندارد انجام میشود ، موضوع رتبه بندی چاپخانه ها را در مصاحبه شان خواستار شدند ایشان عضو هیات مدیره اتحادیه چاپخانه داران و اتحادیه صادرکنندگان هستند و گله داشتن و فرمودن رتبه بندی معضل مهم واحد های چاپی کشور است و استدلال فرمودند که تعرفه های یک چاپخانه با ۳۰۰ میلیارد تومان با یک چاپخانه با ۵ میلیارد تومان تجهیزات مقایسه میشود ، و …. از این طرح معضل موجود توسط شخصیتی متخصص و با سواد و دارای یکی از مجهز ترین چاپخانه ها بنده طرح موضوع کردم دوستان نظرشان را راجب مزایا و معایب رتبه بندی واحد های چاپی اظهار نظر کنند بعضی عزیزان نظرات شان را گفتند نه تصمیمی قرار ما بگیریم نه کاره ای هستیم که شما و جناب ذکایی بجای
جواب به مزایا و معایب طرح موضوع را مثل اینکه الان وزیر نشسته و می خواهد قانون رتبه بندی را امضاء کند ، تاختید سوال فقط اظهار نظر بود انتظار داشتم مسئولین و متولیان ارشاد و صمت هم اظهار نظر بکنند فقط همین بزرگواران نه خانی آمده نه خانی رفته نظر مبارک تان را به اصل سوال بفرمایید .