نظم و كیفیت در بازار كاغذ و مقوا با برنامه‌های انجمن واردكنندگان كاغذ، مقوا و فراورده‌های سلولزی

هوشنگ تجدد
رييس هيئت مديره

سيدحسن ميرباقري
نايب رييس اول

محسن محمدصادقي
نايب رييس دوم

عليرضا كاغذيان
عضو هيئت مديره

پروا سلطاني عضو هيئت مديره

محمدرضا خيرخواه كرماني بازرس

علي فرهمندي دبير انجمن

1) هدف از تاسیس انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی چه بوده است؟
میهن عزیزمان ایران، در منطقه‌ی خشک جغرافیایی قرار دارد و لذا در بسیاری از محصولات کشاورزی و جنگلداری وابسته به واردات کالا است که کاغذ، مقوا و فرآوردهای سلولزی از این امر مستثنی نیست. اگر چه طی سال‌های اخیر بازیافت و تولید محصولات کاغذی از کاغذ و مقوای باطله به عنوان یک روش مقرون به صرفه در کشور ما نیز از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است، لیکن کشور ما نیازمند واردات بیش از 70 درصد محصولات کاغذی، مقوایی و فرآوردهای دیگر سلولزی است. این یک واقعیت است که در طی حدود یک قرن گذشته واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآوردهای سلولزی به عنوان یک تشکل اقتصادی و یا یک صنف از صنوف شاغل در بازار کار ایران دارای جایگاه مستقلی نبوده و همواره در تشکل ها و صنوف مشابه نظیر صنف کاغذفروشان، اتحادیه‌های ناشران، اتحادیه چاپخانه‌داران و غیره…… حضور داشته و جایگاه واقعی آنان به عنوان سر منشاء چرخه‌ی توزیع کالا نادیده گرفته شده است چرا که بحث واردات از سایر بحث‌های صنوف اشاره شده در فوق مجزا بوده و قوانین، مقررات و مشکلات خاص خود را دارد.
همچنین در طی سه سال گذشته و به علت اثرات ناگوار تحریم‌های غیرمنصفانه علیه کشورمان و با ایجاد قوانین و مقررات خاص داخلی برای مدیریت هر چه بهتره منابع بانکی و کنترل خروج ارز و واردات کالا، به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران و واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآوردهای سلولزی به دلیل نبود یک انجمن واحد برای این امر امکان تعامل و راهنمایی و تبادل افکار با مسئولین ذیربط در وزارتخانه‌هایی چون صنعت، معدن و تجارت همچنین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا گمرک جمهوری اسلامی ایران فراهم نشده است و تجار و واردکنندگان این صنف با وجود تحمل مصائب و سختی‌های فراوان در چند سال گذشته جداگانه و یا با حضور در صنوف و تشکل‌های دیگر سعی بر گره‌گشایی و ایجاد راه حل برای بهبود روند واردات كرده‌اند.
شاید، بایسته بود که چنین انجمنی سال‌ها قبل تاسیس می‌شد و لیکن همین اقدام مختصر که روند آغاز آن از اوایل تابستان سال 1393 به جریان افتاد و در مهرماه سال 1393 منجر به تاسیس اولین دوره آن گردید به فال نیک گرفته شده و هدف از تاسیس انجمن چیزی جز ارائه خدمت به واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی نبوده و نیست و اعضای هیئت مدیره اولین دوره انجمن تمام تلاش خود را به کار گرفته اند تا پایه‌گذار انجمنی قوی و جامعه‌الشمول باشد.

2) آیا این انجمن برنامه‌ای برای ارتقاء سطح دانش مصرف، نوع مصرف و همچنین معرفی کالا‌های نو به بازار ایران دارد و آیا نسبت به ارتقاء فرهنگ این صنعت در مقایسه با نسبت به فرهنگ بین‌المللی اقدامی خواهد كرد؟
از آن جا که تا کنون واردکنندگان این صنعت از مامن امنی در عرصه‌ی واردات کشور به عنوان حامی و پشتیبان خود برخوردار نبوده‌اند، لذا هر یک از واردکنندگان با توجه به نیاز مشتریان خود اقدام به اطلاع‌رسانی نسبت به پدیده‌های نو در عرصه تولید و مصرف کاغذ، مقوا و فرآورد‌های سلولزی نموده و هر یک در فراخور توان خود قدمی در این راه برداشته‌اند. انجمن بر خود لازم می‌داند تا نسبت به افزایش سطح دانش این صنعت و همچنین فرهنگ آن از طریق اشاعه‌ی درست و نشر صحیح اطلاعات به واسطه‌ی ابزاری چون پایگاه اینترنتی انجمن، اقدام نماید که این مهم نیاز به مشارکت تمامی اعضاء انجمن داشته و بدون کمک این عزیزان میسر نخواهد بود. چرا که دامنه محصولات در صنعت کاغذ، مقوا و فرآورد‌ه‌های سلولزی چنان گسترده است که انجمن برای پاسخگویی تمامی اعضاء، تصمیم به ایجادکمیته‌ها و کميسیون تخصصی به شرح زیر گرد آمده است تا بتواند هرچه بهتر پاسخگوی نیازهای اعضاء خود باشد.
• کمیسیون کاغذ حوزه چاپ و نشر (به اختصار کمیسیون چاپ و نشر)
• کمیسیون مقوای صنایع بسته‌بندی (به اختصار کمیسیون بسته‌بندی)
• کمیسیون کاغذ بسته‌بندی صنایع کارتن‌سازی و پاکت‌سازی
• کمیسیون فرآوردهای سلولزی و بهداشتی
کمیته‌های اجرایی:
o کمیته بازرگانی، گمرک و استاندارد
o کمیته بانک و بیمه
o کمیته دارایی
o کمیته حمل و نقل
o کمیته حقوقی

3) آیا واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌‌های سلولزی از روند عرضه و تقاضا در بازار رضایت دارند؟
اصولاً در یک اقتصاد سالم و پویا نقطه‌ی تعادل از برخورد منحنی‌های عرضه و تقاضا در بازار شکل می‌گیرد.
در طی سال‌های توزیع یارانه برای کاغذ چاپ و نشر، کپی و روزنامه از یک سو و هم چنین اعمال نظارت‌های بیش از حد سختگیرانه سازمان‌های نظارتی مانند سازمان تعزیرات حکومتی و یا سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان که نوعی دخالت در چرخه عرضه محسوب می‌شد همواره واردکنندگان از مقامات مسئول تقاضای بازبینی سیاست‌های نظارتی را داشته و خواهان حذف یارانه از کالاهایی چون کاغذ چاپ و نشر، کپی و روزنامه بوده‌اند.
با حذف یارانه از موارد اشاره شده در سال 1387، واردکنندگان کالا خوشحال از رفع یکی از تبعیض‌های موجود در چرخه عرضه و تقاضا نسبت به واردات کالا اقدام می‌كردند. در همین سال‌ها پدیده‌ای نوظهور به نام شرکت‌های وابسته به موسسات مالی اعتباری، بانک‌ها و صندوق‌های قرض‌الحسنه همچنین برخی از صندوق‌های بازنشستگی متولد شدند که با در اختیار داشتن منابع مالی مکفی و بدون شناخت از نیاز واقعی بازار اقدام به واردات بی‌رویه برخی کالاها كرده و همچنان این روند ادامه دارد که عملاً چرخه‌ی عرضه را مختل کرده است. لذا با فراوانی کالاهای فوق و عدم بهره‌مندی از دانش کافی در فروش آن کالاها توسط موسسات نوظهور، قیمت‌ها در بازار کاهش یافته و نقطه‌ی تعادل غیر واقعی و پائین‌تر از شرایط عادی بازار پدید آمده است که این عامل سبب زیان شدید واردکنندگان حرفه‌ای بازار شده و آنها را نسبت به واردات برخی کالاها دلسرد کرده است. از آن جا که شرکت‌های بازرگانی نوظهور ذکر شده نیز نسبت به واردات کالا، به صورت حرفه‌ای اقدام نمی‌کرده و نمی‌کنند در مقاطعی از سال مشکل معروف “سیب‌زمینی و پیاز” در صنعت کاغذ، مقوا و فرآورده‌‌های سلولزی پدیدار شده است که سبب کاهش شدید عرضه در مقابل تقاضای بازار شده و منتج به زیان هم عرضه‌کنندگان و هم تقاضاکنندگان.
همان طور که رئیس جمهور محترم جناب آقای دکتر روحانی هم در سخنانی طی شهریور ماه سال 1393 اعلام كردند، چنین دخالت‌هایی از سوی این نوع شرکت‌های بازرگانی نوظهور وابسته به موسسات مالی اعتباری، بانک‌ها و صندوق‌های قرض‌الحسنه همچنین برخی از صندوق‌های بازنشستگی، لطمه‌ی بزرگی به چرخه‌ی عرضه و تقاضا و ایجاد نقطه تعادل واقعی در بازار وارد نموده و این رفتار همچنان ادامه دارد.
بدیهی است، انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی وظیفه‌ی خود می‌داند بر اساس بندهای 2 و 15 از ماده 8 اساسنامه‌ی خود نسبت به سامان‌دهی این وضع اقدام نماید.
آن چه مسلم است، انجمن واردکنندگان کاغذ،مقوا و فرآورده‌های سلولزی، اصالتاً با حضور چنین شرکت‌هایی در چرخه‌ی عرضه و تقاضای صنعت کاغذ مخالفت ندارد، لیکن عدم آشنایی این شرکت‌های نوظهور با وضعیت بازار، مشکلات عدیده‌ای را هم برای صنعت و هم برای خود این شرکت‌ها به وجود آورده است که این انجمن نسبت به این مشکلات و تبعات آن آماده‌ی ارائه مشاوره به این شرکت‌ها می‌باشد.

4) انجمن در خصوص تعامل با وزارتخانه‌ها، نهادها و سازمان‌های مختلف چه نقشی را ایفا می‌کند؟
انجمن به عنوان متولی این بخش از اقتصاد و کسب و کار کشور می‌تواند نقش بازوی مشورتی دولت را در این حوزه ایفا نماید و نماینده بخش خصوصی در جلسات تصمیم‌گیری در هر یک از ارگان‌ها و سازمان‌ها در این حوزه باشد. این انجمن می‌تواند با ارائه راهکارهای کارشناسی شده ساختارهای دارای ایراد در قوانین، دستورالعمل‌ها و استاندارها را مشخص و پیشنهادهای اصلاحی خود را ارائه نماید.
از آن جا که کاغذ، مقوا و فرآورد‌های سلولزی در جای جای بطن زندگی ما به شکل روزمره حضور دارد، لذا در کیفیت‌های گوناگون از حوزه‌ی چاپ و نشر که با فرهنگ ما درارتباط مستقیم بوده همچنین در بحث تبلیغات و بازاریابی، بسته‌بندی کالا نقش اساسی داشته، در بخش صادرات،کارتن‌سازی صنعت مادر است از سوی دیگر مواد اولیه چون انواع خمیر جهت تولید محصولات بهداشتی نظیر پوشک و محصولات بهداشتی بانوان، همچنین تولید انواع کاغذ تا مصارف خاص‌تر نظیر کاغذهای امنیتی مانند اسکناس، انواع قباله‌های ازدواج، سند ملکی و غیره… با نهادها، سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف چه از نظر نظارتی در امر نوع چاپ، چه از نظر بهداشتی در مورد بهداشت و سلامت کالا برای افزایش سطح بهداشت جامعه و جلوگیری از هرگونه آسیب‌رسانی به آن و چه برای نظارت بر قیمت‌ها در عرصه‌ی عرضه و تقاضا، انجمن خود را موظف به ایجاد رابطه با سازمان‌ها، نهادها و ارگان‌هایی نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت صنایع و معادن، وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، سازمان استاندارد ملی ایران، گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان تعزیرات حکومتی و غیره… می‌داند. البته موارد دیگری مانند بحث مالیات عملکرد، مالیات ارزش افزوده، سازمان تامین اجتماعی، همچنین تعامل با انجمن‌ها و صنوف دیگر مرتبط با این صنعت از برنامه‌های انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورده‌‌های سلولزی است که پس از تعامل درون سازمانی با اعضای خود نسبت به آنها اقدام خواهد نمود.

5) برنامه انجمن برای تعرفه‌های وارداتی مرتبط با این صنعت چیست؟
با توجه به نیاز کشور به واردات کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی و با عنایت به تولید بخشی از کالاهای مورد نیاز در داخل میهن عزیزمان از اهداف انجمن حضور فعال در کمیسیون ماده 1 جهت واقعی ساختن تعرفه‌های فعلی مندرج در کتاب مقررات صادرات و وادرات می‌باشد که این مهم با توجه به بررسی شرایط بین‌المللی از نظر کیفی و کمی آن کالا همچنین نیاز داخلی و توانمندی صنعتگران داخلی در تولید آن محصول انجام پذیرفته و انجمن نظرات و پیشنهادات خود را نسبت به تعرفه کالای مورد نظر ارائه خواهد کرد.

6) نظر انجمن نسبت به استانداردهای وضع شده در صنعت شما چیست؟
مقوله‌ی استاندارد در سطح بین‌المللی استاندارد واحدی برای کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی تعریف نشده است و هرتولیدکننده و یا مصرف‌کننده با توجه به نیاز‌های خود اقدام به مصرف خاصی از کالا با کیفیتی مورد نظر همان مجموعه می‌نماید. آن چه در سطح بین‌المللی تعریف شده است نوع آزمون، نحوه سنجش و شرایط آزمون و ابزار لازم است. برای مثال: یک کارخانه تولیدکننده کاغذ چاپ و نشر با توجه به در اختیار داشتن منابع جنگلی گرمسیری و یا سردسیری و یا استفاده از خمیر باگاس یا ترکیبی از این خمیرها با الیاف بازیافتی اقدام به تولید کاغذ می‌نماید.
حال این سلیقه مصرف‌کننده است که با توجه به تقاضای بازار از کیفیت خاصی جهت تولید محصول خود استفاده نماید. در کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله ایران سلیقه بازار کاغذ‌های با سفیدی و روشنی خیلی بالا را به عنوان کالای مرغوب می شناسند لیکن در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی همین مورد باعث عدم استقبال خریداران از کتاب‌های چاپ شده روی این محصولات می‌گردد و دلیل آن انعکاس بیش از حد نور از صفحات کتاب چاپ شده با سفیدی و روشنی بالا است. همچنین با تغییر و بهبود تکنولوژی کاغذ، مقوا و فرآورد‌های سلولزی، مشخصات فنی آن نیز متغیر بوده لذا تعامل بیش از پیش و تنگاتنگ با سازمان ملی استاندارد ایران جهت به روزرسانی استانداردهای مصوبه از سوی این سازمان در جهت سازماندهی و بهبود واردات کالاهای مورد نیاز مصرف‌کنندگان با کیفیت‌های گوناگون برای مصارف گوناگون از اولویت‌های انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورد‌های سلولزی می‌باشد.آن چه مهم است این است که بدانیم در صنعت کاغذ، مقوا و فرآورده‌های سلولزی تعریف یک دامنه مشخص از اعداد در آزمون‌های مختلف بیان‌کننده استاندارد نیست، بلکه ایجاد محدودیت است چرا که عملاً مصرف‌کننده مجبور به حرکت در یک دامنه خاص شده و از امکانات بازارهای بین‌المللی محروم می‌شود.

7) نظر انجمن نسبت به گمرک و عملکرد و ارزشیابی این سازمان چیست؟
وقتی صحبت از واردات کالا به میان می‌آید یقیناً مقوله‌ی گمرک و آن چه در حیطه‌ی عملیات گمرکی چه در قالب عملیات فیزیکی تخلیه، ترخیص و بارگیری و یا مراحل اتوماسیون اداری آن شامل ارزشیابی، استاندارد و غیره…. به میان می‌آید. لذا چون عملکرد نمایندگان کشتیرانی، نمایندگان شرکت‌های حمل و نقل داخلی، عملکرد درب خروج گمرک، همچنین آشنایی ارزشیابان محترم گمرک با کالای مربوطه و توان تشخیص و تطابق آنها همچنین درک آنها از استاندارد ایران برای کالای فوق از بحث‌های حساس و جدایی‌ناپذیر این مقوله است؛ طبیعتاً بررسی تمامی این موارد از حوصله‌ی این پرسش و پاسخ خارج است ولیکن مواردی چون کانتینرهای معیوب رسیده به بنادر کشور که خریدار هیچ نقشی در گزینش آنها نداشته لیکن با اجحاف نمایندگان خطوط کشتیرانی ملزم به پرداخت خسارت می‌گردد از دیگر مواردی است که یقیناً واردکنندگان این صنعت را دچار زحمات فراوانی نموده است و این انجمن خود را موظف به بررسی تمامی موارد فوق‌الذکر در جهت صیانت از حقوق حقه‌ی اعضای خود می‌داند. لذا انجمن یقیناً برای تمامی موارد فوق و آن چه مربوط به این حوزه می‌باشد پس از کسب نظر اعضاء خود، با مسئولین ذی‌ربط در گمرک جمهوری اسلامی ایران اقدام به برگزاری جلسات خواهد كرد.

8) آیا انجمن برنامه‌ای در جهت ارائه مشاوره به اشخاص و موسسات حقیقی و حقوقی و یا سازمان‌های دولتی و غیر دولتی در جهت واردات کالا پیش‌بینی کرده است؟
همان طورکه قبلا نیز اشاره شد، در جهت ایجاد نظم در عرضه و تقاضا و رسیدن به نقطه‌ی تعادل واقعی انجمن خود را موظف به ارائه چنین پیشنهادهایی دانسته و با توجه به تنوع بالای محصولات مورد بحث در این صنعت حداکثر تلاش خود را خواهد نمود تا با استفاده از منابع به روز و امکانات موجود نسبت به ارائه مشاوره‌ای بهینه اقدام نماید. بخصوص ارگان‌ها و نهادهای دولتی و یا شرکت‌های خصوصی صادرکننده مواد معدنی یا مشتقات نفتی یا سایر صادرکنندگان محترم کشور عزیزمان که بعضاً جهت بازگرداندن ارز حاصل از صادرات خود به واردات محصولات سلولزی روی می‌آورند این امکان را در اختیارشان قرار خواهیم داد تا با مشاوره با انجمن واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورد‌های سلولزی در جهت واردات کالای مناسب و با توجه به شرایط موجود در بازار و فصل مصرف اقدام به تصمیم‌گیری نمایند.

9) آیا برنامه دیگری از انجمن در سوالات فوق باقی است که تمایل به اشاره آن داشته باشید؟
بله، البته با توجه به عمر کوتاه انجمن که تنها حدود 7 ماه از تاسیس آن می‌گذرد، خواسته‌های ما شاید بسی بلندپروازانه به نظر برسد، لیکن انتظارات اعضا انتظاراتی بجا و بحق است و هیئت مدیره انجمن خود را موظف به انجام حداکثر خواسته‌های اعضاء خود می‌داند. یکی از مهمترین خواست‌های اعضای انجمن، صیانت از حق و حقوق معنوی آنان است که بیشتر در عرصه‌ی واردات و در تعامل با بازرگانان کشورهای آسیایی و آسیای جنوب شرقی ظهور می‌کند. مسائلی چون تاخیرهای مکرر و طولانی‌مدت پس از دریافت وجه کامل کالا، حمل کالاهای متفرقه به جای کالای اصلی، عدم پاسخگویی برخی از فروشندگان خارجی در قبال شکایت‌های کمی و کیفی محصولات وارد شده از جمله مواردی است که به خصوص طی چند سال گذشته و طی تحریم‌های ناجوانمردانه‌ی تحمیل شده به کشورمان به شدت افزایش یافته است. لذا بر اعضای هیئت مدیره انجمن است تا هر چه سریعتر نسبت به برنامه‌ریزی و ارائه راهکار مناسب مانند مکاتبه با سفارتخانه‌های متبوع، کارخانجات تولیدکننده مورد نظر و یا مراجعه به اتاق‌های بازرگانی پایاپای ایران و کشورهای مربوطه و یا حتی مراجعه به نمایندگان احتمالی آن کارخانه یا کارخانجات در ایران آنها را نسبت به عواقب عدم پیگیری یا ضعف در پیگیری شکایات واردکنندگان ایران آگاه نموده و موضع ضعف فعلی را حداقل به یک موضع چانه‌زنی برابر تبدیل کند تا در قدم بعد نسبت به احقاق حق اعضاء اقدام كرده و جایگاه واردکنندگان کاغذ، مقوا و فرآورد‌های سلولزی را نزد این گونه تامین‌کنندگان ارتقاء بخشند.

تلفن دفتر انجمن: 6- 88791953